Разьдзел 1

¹ Быў чалавек у зямлі Уц, імя ягонае Ёў; і быў чалавек гэты беззаганны, справядлівы і богабаязны і ўхіляўся ад зла.

² І нарадзіліся ў яго сем сыноў і тры дачкі.

³ Маёмасьці ў яго было: сем тысяч дробнага быдла, тры тысячы вярблюдаў, пяцьсот пар валоў і пяцьсот асьліц і даволі многа прыслугі; і быў чалавек гэты знакаміты больш за ўсіх сыноў Усходу.

⁴ Сыны яго сыходзіліся, ладзілі гасьціны кожны ў сваім доме, у свой дзень, і пасылалі і запрашалі трох сясьцёр сваіх есьці і піць зь імі.

⁵ Калі ўсчыналася кола бяседных дзён, Ёў пасылаў па іх і асьвячаў іх і, устаючы рана раніцай, прыносіў цэласпаленьне па ліку ўсіх іх. Бо казаў Ёў: можа быць, сыны мае зграшылі і зганілі Бога ў сэрцы сваім. Так рабіў Ёў ва ўсе такія дні.

⁶ І быў дзень, калі прыйшлі сыны Божыя стаць прад Госпадам; сярод іх прыйшоў і сатана.

⁷ І сказаў Гасподзь сатане: адкуль ты прыйшоў? і адказаў сатана Госпаду і сказаў: я хадзіў па зямлі і абышоў яе.

⁸ І сказаў Гасподзь сатане: ці зьвярнуў ты ўвагу сваю на раба Майго Ёва? бо няма такога, як ён, на зямлі: чалавек беззаганны, справядлівы, богабаязны і ўцечны ад зла.

⁹ І адказаў сатана Госпаду і сказаў: хіба задарам богабаязны Ёў?

¹⁰ ці ня Ты вакол асланіў яго і дом ягоны і ўсё, што ў яго? Дзеі рук ягоных Ты дабраславіў, і статкі ягоныя шырацца па зямлі;

¹¹ але працягні руку Тваю і дакраніся да ўсяго, што ў яго, — ці дабраславіць ён Цябе?

¹² І сказаў Гасподзь сатане: вось, усё, што ў яго, у руцэ тваёй; толькі на самога не прасьцірай рукі тваёй. І адышоў сатана ад аблічча Гасподняга.

¹³ І быў дзень, калі сыны ягоныя і дочкі ягоныя елі і віно пілі ў доме ў першароднага брата свайго.

¹⁴ І вось, прыходзіць весьнік да Ёва і кажа:

¹⁵ валы аралі, і асьліцы пасьвіліся каля іх, як напалі Савэяне і забралі іх, а хлопчыкаў пабілі вастрыём меча; і ўратаваўся толькі я адзін, каб абвясьціць табе.

¹⁶ Яшчэ ён гаварыў, як прыходзіць другі і кажа: агонь Божы ўпаў зь неба і абпаліў авечак і хлопчыкаў і зжэр іх; і ўратаваўся толькі я адзін, каб абвясьціць табе.

¹⁷ Яшчэ ён гаварыў, як прыходзіць другі і кажа: Халдэі сталі трыма атрадамі і кінуліся на вярблюдаў і забралі іх, а хлопчыкаў пабілі вастрыём меча; і ўратаваўся толькі я адзін, каб абвясьціць табе.

¹⁸ Яшчэ гэты гаварыў, прыходзіць другі і кажа: сыны твае і дочкі твае елі і віно пілі ў доме ў першароднага брата свайго;

¹⁹ і вось, вялікі вецер прыйшоў з пустыні і ахапіў чатыры вуглы дома, і дом упаў на хлопчыкаў, і яны памерлі; і ўратаваўся толькі я адзін, каб абвясьціць табе.

²⁰ Тады Ёў устаў і падраў вопратку на сабе, пастрыг галаву сваю і ўпаў на зямлю і пакланіўся

²¹ і сказаў: голы я выйшаў з чэрава маці маёй, голы і вярнуся. Гасподзь даў, Гасподзь і ўзяў, хай будзе імя Гасподняе дабраславёна!

²² Ва ўсім гэтым не зграшыў Ёў і не вымавіў нічога неразумнага пра Бога.

Разьдзел 2

¹ Быў дзень, калі прыйшлі сыны Божыя стаць прад Госпадам; сярод іх прыйшоў і сатана стаць прад Госпадам.

² І сказаў Гасподзь сатане: адкуль ты прыйшоў? І адказаў сатана Госпаду і сказаў: я хадзіў па зямлі і абышоў яе.

³ І сказаў Гасподзь сатане: ці зьвярнуў ты ўвагу тваю на раба Майго Ёва? бо няма такога, як ён, на зямлі: чалавек беззаганны, справядлівы, богабаязны і ўцечны ад зла, і дагэтуль цьвёрды ў сваёй беззаганнасьці, а ты цьвяліў Мяне супроць яго, каб загубіць яго бязьвінна.

⁴ І адказаў сатана Госпаду і сказаў: скуру за скуру, а за жыцьцё сваё аддасьць чалавек усё, што ёсьць у яго;

⁵ але працягні руку Тваю і дакраніся да косткі ягонай і плоці ягонай, — ці дабраславіць ён Цябе?

⁶ І сказаў Гасподзь сатане: вось, ён у руцэ тваёй, толькі душу ягоную ашчадзі.

⁷ І адышоў сатана ад аблічча Гасподняга і пабіў Ёва праказаю лютаю ад падэшвы нагі ягонай па самае цемя ягонае.

⁸ І ўзяў ён сабе чарапічыну, каб скабліць сябе ёю, і сеў у попел.

⁹ І сказала яму жонка ягоная: ты ўсё яшчэ цьвёрды ў беззаганнасьці тваёй! згань Бога і памры.

¹⁰ Але ён сказаў ёй: ты гаворыш, як неразумная. Няўжо добрае мы будзем прымаць ад Бога, а благога ня будзем прымаць? Ва ўсім гэтым не зграшыў Ёў вуснамі сваімі.

¹¹ І пачулі трое сяброў Ёва пра ўсе гэтыя нягоды, што спасьціглі яго, і пайшлі кожны з свайго месца: Эліфаз Фэманіцянін, Вілдад Савхэянін і Сафар Нааміцянін, і сышліся, каб ісьці разам бедаваць зь ім і суцяшаць яго.

¹² І падняўшы вочы свае здалёку, яны не пазналі яго; і ўзвысілі голас свой і загаласілі; і падраў кожны вопратку на сабе, і кідалі пыл над галовамі сваімі пад неба.

¹³ І сядзелі зь ім на зямлі сем дзён і сем ночаў; і ніхто не казаў яму ні слова, бо бачылі, што пакута яго вельмі вялікая.

Разьдзел 3

¹ Пасьля таго разамкнуў Ёў вусны свае і пракляў дзень свой.

² І пачаў Ёў і сказаў:

³ хай загіне дзень, калі я нарадзіўся, і ноч, калі было сказана: зачаўся чалавек!

⁴ Дзень той хай будзе цемраю; хай не дагледзіць яго Бог згары, і хай не зазьзяе над ім сьвятло!

⁵ Хай запамрочыць яго цемра і цень сьмяротны, хай завалачэ яго хмара, хай баяцца яго, як палючае спёкі!

⁶ Ноч тая, — хай забярэ яе змрок, хай не залічыцца яна ў дні года, хай ня ўвойдзе ў лік месяцаў!

⁷ О! ноч тая — хай будзе яна бязьлюдная; хай ня ўвойдзе ў яе весялосьць!

⁸ Хай праклянуць яе кляцьбіты дня, здольныя разбудзіць Левіяфана!

⁹ Хай зацьмяцца зоркі сьвітаньня яе: хай чакае яна сьвятла, і яно ня прыходзіць, і хай ня ўбачыць яна веяў дзяньніц

¹⁰ за тое, што не замкнула дзьвярэй улоньня маці маёй і не схавала гароты ад вачэй маіх!

¹¹ Чаму не памёр я, выходзячы з нутробы, і не сканаў, калі выйшаў з чэрава?

¹² Чаму прынялі мяне калені? навошта было мне смактаць саскі?

¹³ Цяпер ляжаў бы я і спачываў: спаў бы, і было б мне спакойна

¹⁴ з царамі і дарадцамі зямлі, якія забудоўвалі сабе пустыні,

¹⁵ ці з князямі, у якіх было золата і якія напаўнялі дамы свае срэбрам;

¹⁶ ці, як выкідзень пахаваны, не існаваў бы я, як немаўляты, якія сьвятла не пабачылі.

¹⁷ Там беззаконныя перастаюць наводзіць страх, і там адпачываюць зьнясіленыя.

¹⁸ Там вязьні цешацца спакоем і ня чуюць крыкаў наглядчыка.

¹⁹ Малы і вялікі там роўныя, і раб свабодны ад гаспадара свайго.

²⁰ Навошта дадзена пакутніку сьвятло і жыцьцё засмучаным душою,

²¹ якія чакаюць сьмерці, і няма яе, якія выкапалі б яе ахвотней, чым скарб.

²² Узрадаваліся б да захапленьня, захапіліся б, што знайшлі магілу?

²³ Навошта дадзена сьвятло чалавеку, шлях якога зачынены і якога Бог атачыў змрокам?

²⁴ Уздыханьні мае апярэджваюць хлеб мой, і стогны мае ліюцца, як вада,

²⁵ бо жудаснае, чаго я жахаўся, тое і напаткала мяне; і чаго я баяўся, тое і прыйшло да мяне.

²⁶ Няма мне міру, няма спакою, няма радасьці: спасьцігла няшчасьце.

Разьдзел 4

¹ І адказваў Эліфаз Фэманіцянін і сказаў:

² калі паспрабуем мы сказаць табе слова, — ці ня цяжка будзе табе? Урэшце, хто можа забараніць слова!

³ Вось, ты настаўляў многіх і кволыя рукі падтрымліваў,

⁴ таго, хто падаў, падымалі словы твае, і аслаблыя калені ты мацаваў.

⁵ А цяпер дайшло да цябе, і зьнямогся ты; дайшло да цябе, і ты падупаў духам.

⁶ Богабаязнасьць твая ці ж не павінна быць тваёю надзеяй, і беспахібнасьць шляхоў тваіх — спадзяваньнем тваім?

⁷ Згадай жа, ці гінуў хто невінаваты, і дзе праведных выкарчоўвалі б?

⁸ Як я бачыў, дык тыя, што аралі бязбожнае і сеялі ліхое, жнуць яго;

⁹ ад павеву Божага гінуць і ад духу гневу Ягонага чэзнуць.

¹⁰ Рык ільва і голас таго, хто рыкае, моўкне, і зубы львянят крышацца;

¹¹ магутны леў гіне без здабычы, і дзеці ільвіцы расьсейваюцца.

¹² І вось да мяне таемна данеслася слова, і вуха маё прыняло нешта ад яго.

¹³ Сярод разважаньняў пра начныя відзежы, калі сон ахінае людзей,

¹⁴ агарнуў мяне жах і дрыгат і скалануў усе косьці мае.

¹⁵ І дух прайшоў над мною; дыбарам сталі валасы на мне.

¹⁶ Ён стаў, — але я не пазнаў твару ягонага, — толькі аблічча было перад вачыма маімі; ціхі павеў, — і я чую голас:

¹⁷ ці ж чалавек справядлівейшы за Бога? і мужчына ці ж чысьцейшы за Творцу свайго?

¹⁸ Вось, Ён і слугам Сваім не давярае і ў анёлах Сваіх бачыць заганы:

¹⁹ тым болей — у тых, што жывуць у харомінах з гліны, аснова якіх пыл, якія нішчацца хутчэй за моль.

²⁰ З раніцы да вечара яны распадаюцца; ня згледзіш, як яны зьнікнуць зусім.

²¹ Ці ня гінуць разам зь імі і вартасьці іхнія? Яны паміраюць, не дасягнуўшы мудрасьці.

Разьдзел 5

¹ Пакліч, калі ёсьць той, хто адкажа табе. Да каго зь сьвятых зьвернешся ты?

² Так дурнога забівае гнеўлівасьць, і няцямнага губіць дражлівасьць.

³ Бачыў я, як дурны ўкараняецца, і адразу пракляў дом ягоны.

⁴ Дзеці ягоныя далёкія ад шчасьця, іх будуць біць каля брамы, і ня будзе заступніка.

⁵ Жніво ягонае зэесьць галодны і праз церне возьме яго, і спрагненыя праглынуць маёмасьць ягоную.

⁶ Так, ня з пылу выходзіць гора, і не зь зямлі вырастае бяда;

⁷ а чалавек нараджаецца на пакуту, як іскры, каб імкнуцца ўгору.

⁸ Але я да Бога зьвярнуўся б, аддаў бы дзею маю Богу,

⁹ Які творыць дзеі вялікія, бясконца дзівосныя,

¹⁰ дае дождж улоньню зямлі і пасылае воды на ўлоньне палёў;

¹¹ прыніжаных ставіць на вышыню, і гаротнікаў узносіць у выратаваньне.

¹² Ён разбурае намыслы хітрых, і рукі іхнія не давяршаюць пачатага.

¹³ Ён ловіць мудрацоў іхняй жа хітрасьцю, і рада хітрых робіцца марнай:

¹⁴ удзень яны сустракаюць цемру і аполудні ходзяць вобмацкам, як поначы.

¹⁵ Ён ратуе беднага ад меча, ад вуснаў іхніх і ад рукі моцнага.

¹⁶ І ёсьць надзея няшчаснаму, і няпраўда стуляе вусны свае.

¹⁷ Шчасны чалавек, якога наводзіць на розум Бог, і таму кары Ўсеўладнага не адхіляй,

¹⁸ бо Ён спрычыняе раны і Сам перавязвае іх; Ён б’е, і Ягоныя ж рукі ацаляюць.

¹⁹ У шасьці бедах ратуе цябе, і ў сёмай не кране цябе ліха.

²⁰ У голад выбавіць цябе ад сьмерці, і на вайне — ад рукі меча.

²¹ Ад біча языка схаваеш сябе і не збаішся спусташэньня, калі яно прыйдзе.

²² Са спусташэньня і голаду пасьмяешся і зьвяроў зямлі не збаішся,

²³ бо з камянямі польнымі ў цябе згода, і зьвяры польныя ў міры з табою.

²⁴ І ўведаеш, што намёт твой у бясьпецы, і будзеш глядзець за домам тваім і ня згрэшыш.

²⁵ І ўбачыш, што насеньне тваё безлічнае, і парасткі твае, як трава на зямлі.

²⁶ Увойдзеш у магілу ў глыбокай старасьці, як укладваюцца снапы пшаніцы сваім часам.

²⁷ Вось, што мы даведаліся; так яно і ёсьць; выслухай гэта і зазнач сабе.

Разьдзел 6

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² о, калі б правільна былі ўзважаныя мае енкі, і разам зь імі паклалі на шалі пакуту маю!

³ Яна пэўна пераважыла б пясок марскі! Таму словы мае палкія.

⁴ Бо стрэлы Ўсемагутнага ўва мне; яд іх п’е дух мой; жудасьці Божыя паўсталі супроць мяне.

⁵ Ці раве дзікі асёл на траве? ці рыкае бык каля мяшанкі сваёй?

⁶ Ці нясмачнае ядуць без солі, і ці ёсьць смак у яечным бялку?

⁷ Да чаго не хацела дакрануцца душа мая, тое і ёсьць агідная ежа мая.

⁸ О, калі б збылося жаданьне маё, і спадзяваньне маё спраўдзіў Бог!

⁹ О, калі б узычыў Бог зламаць мяне, працягнуў руку і пабіў мяне!

¹⁰ Гэта было б яшчэ радасьцю мне, і я мацаваўся б у маёй бязьлітаснай хваробе, бо я ня зрокся словаў Сьвятога.

¹¹ Якая сіла ў мяне, каб спадзявацца мне? і які канец, каб доўжыць мне жыцьцё маё?

¹² Ці цьвёрдасьць камянёў — цьвёрдасьць мая? ці медзь — плоць мая?

¹³ Ці ёсьць ува мне дапамога мне, і ці ёсьць мне якая апора?

¹⁴ спрагненаму павінна быць спагада сябра ягонага, калі толькі ён не адкінуў страху прад Усеўладным.

¹⁵ Але браты мае няверныя, як паток, як хуткаплынныя ручаі,

¹⁶ якія чорныя ад лёду і ў якіх зьнікае сьнег.

¹⁷ Калі робіцца цёпла, яны ападаюць, а ў сьпёку зьнікаюць зь месцаў сваіх.

¹⁸ Ухіляюць яны кірунак шляхоў сваіх, заходзяць у пустыню і чэзнуць;

¹⁹ глядзяць на іх дарогі Тэмайскія, спадзяюцца на іх шляхі Савэйскія,

²⁰ але застаюцца пасаромленыя ў сваёй надзеі: прыходзяць туды і ад сораму чырванеюць.

²¹ Так і вы цяпер нішто: убачылі страшнае і спалохаліся.

²² Ці не казаў я: дайце мне, і ад дастатку вашага заплаціце за мяне;

²³ і выбаўце мяне ад рукі ворага, і ад рукі катаў выкупіце мяне?

²⁴ Навучэце мяне, і я замоўкну; пакажэце, у чым я зграшыў.

²⁵ Якія моцныя словы праўды! Але што даказваюць выкрываньні вашыя?

²⁶ Вы прыдумваеце казані дзеля выкрыцьця? На вецер пускаеце словы вашыя.

²⁷ Вы нападаеце на сірату і капаеце яму сябру вашаму.

²⁸ Але прашу вас, зірнеце на мяне; ці ж буду я казаць няпраўду перад абліччам вашым?

²⁹ Перагледзьце, ці ёсьць няпраўда? перагледзьце, — праўда мая.

³⁰ Ці ёсьць на языку маім няпраўда? Няўжо горла маё ня можа адрозьніць горычы?

Разьдзел 7

¹ Ці ня вызначаны чалавеку час на зямлі, і дні ягоныя ці ж ня тое самае, што дні найміта?

² Як раб прагне ценю і як найміт чакае канца працы сваёй,

³ так я атрымаў на долю месяцы марныя, і ночы бядотныя адмераны мне.

⁴ Калі кладуся, дык кажу: калі гэта ўстану? а вечар доўжыцца, і я варочаюся ўдосыць да самае раніцы.

⁵ Цела маё ў чарвяках і запыленых струпах; скура мая лопаецца і гнаіцца.

⁶ Дні мае бягуць хутчэй за чалавека і канчаюцца без надзеі.

⁷ Згадай, што жыцьцё маё павеў, што вока маё ня вернецца бачыць добрае.

⁸ Ня ўбачыць мяне вока таго, хто бачыў мяне; вочы Твае на мяне, — і няма мяне.

⁹ Радзее воблака і сыходзіць; так той, хто сышоў у апраметную, ня выйдзе,

¹⁰ ня вернеецца болей у дом свой, і месца ягонае ўжо ня будзе ведаць яго.

¹¹ Ня буду ж я стрымліваць вуснаў маіх; буду гаварыць у сьцісласьці духу майго; буду скардзіцца ў бядоце душы маёй.

¹² Хіба я мора альбо марская пачвара, што Ты паставіў над мною варту?

¹³ Калі падумаю: «суцешыць мяне пасьцель мая, зьнясе гароту маю ложак мой»,

¹⁴ Ты палохаеш мяне снамі і відзежамі страшыш мяне;

¹⁵ і душа мая жадае лепей, каб спынілася дыханьне, лепей сьмерці, чым, каб зьберагліся косьці мае.

¹⁶ Апрыкрала мне жыцьцё. Ня вечна мне жыць. Адступіся ад мяне, бо дні мае марныя.

¹⁷ Што такое чалавек, што Ты так цэніш яго і зьвяртаеш на яго ўвагу Тваю,

¹⁸ наведваеш яго кожнае раніцы, кожнае імгненьне выпрабоўваеш яго?

¹⁹ Дакуль жа Ты не пакінеш, дакуль не адыдзеш ад мяне, дакуль не дасі мне праглынуць сьліну маю?

²⁰ Калі я зграшыў, дык што я зраблю Табе, вартавы людзей! Навошта Ты паставіў мяне супраціўцам Сабе, што аж я зрабіўся самому сабе лішні?

²¹ І чаму б не дараваць мне грэху і ня зьняць зь мяне беззаконьня майго? бо, вось, я лягу ў пыле; заўтра пашукаеш мяне, і няма мяне.

Разьдзел 8

¹ І адказваў Вілдад Саўхэянін і сказаў:

² ці доўга ты будзеш гаварыць так? — словы вуснаў тваіх бурны вецер!

³ Няўжо Бог скажае суд, і Ўсеўладны ператварае праўду!

⁴ Калі сыны твае зграшылі прад Ім, дык Ён і аддаў іх у руку беззаконьня іхняга.

⁵ Калі ж ты знойдзеш Бога і памолішся ‹сеўладнаму,

⁶ і калі ты чысты і з праўдаю, дык Ён сёньня ж устане над табою і замірыць жытлішча праўды тваёй.

⁷ І калі спачатку ў цябе было мала, дык з часам будзе досыць многа.

⁸ Бо спытайся ў ранейшых родаў і паглыбіся ў назіраньні бацькоў іхніх;

⁹ а мы — учарашнія і нічога ня ведаем, бо нашыя дні на зямлі — цень.

¹⁰ Вось, яны цябе навучаць, скажуць табе і ад сэрца свайго вымавяць словы:

¹¹ ці падымаецца трысьнёг бязь вільгаці? ці расьце чарот без вады?

¹² Яшчэ ён у сьвежасьці сваёй і ня зрэзаны, а раней за ўсякую траву засыхае.

¹³ Такія шляхі ўсіх, што забываюць Бога, і надзея крывадушніка загіне;

¹⁴ спадзяваньне ягонае падсечана, і ўпэўненасьць ягоная — дом павука.

¹⁵ Абапрэцца на дом свой і ня ўстоіць; ухопіцца за яго і не ўтрымаецца.

¹⁶ Зелянее ён перад сонцам, а за сад прасьціраецца гольле ягонае;

¹⁷ у крушню ўплятаюцца карані ягоныя, паміж камянямі ўрэзваюцца.

¹⁸ Але калі вырвуць яго зь месца ягонага, яно адмовіцца ад яго: я ня бачыла цябе!

¹⁹ Вось радасьць шляху ягонага! а зь зямлі вырастуць іншыя.

²⁰ Бачыш, Бог не адкідае беззаганнага і не падтрымлівае рук ліхадзеяў.

²¹ Ён яшчэ напоўніць сьмехам вусны твае і губы твае радасным клікам.

²² Ненавісьнікі твае апрануцца ў сорам, і намёту бязбожных ня стане.

Разьдзел 9

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² праўда! ведаю, што так; але як апраўдаецца чалавек прад Богам?

³ Калі захоча ўступіць у спрэчку зь Ім, дык не адкажа Яму ні на адно з тысячы.

⁴ Мудры сэрцам і магутны сілаю; хто паўставаў супроць Яго і заставаўся ў спакоі?

⁵ Ён перасоўвае горы, і не пазнаюць іх: Ён ператварае іх у гневе Сваім;

⁶ зрушвае зямлю зь месца яе, і слупы яе дрыжаць:

⁷ скажа сонцу, — і ня ўзыдзе, і на зоркі накладвае пячатку.

⁸ Ён адзін распасьцірае нябёсы і ходзіць па вышынях мора;

⁹ стварыў Ас, Кесіль, і Хіма і тайнікі поўдня;

¹⁰ робіць вялікае, непаддасьледнае і цудоўнае бясконца!

¹¹ Вось, Ён пройдзе перад мною, і ня ўбачу Яго; праімчыцца, і не заўважу Яго.

¹² Возьме, і хто забароніць Яму? хто скажа Яму: што Ты робіш?

¹³ Бог не адверне гневу Свайго; прад Ім упадуць паборцы гардунства.

¹⁴ Тым больш ці магу я адказваць Яму і шукаць сабе словаў прад Ім?

¹⁵ Хоць бы я і ў праўдзе быў, але ня буду адказваць, а буду ўмольваць Судзьдзю майго.

¹⁶ Калі б я паклікаў і Ён адказаў мне, — я не паверыў бы, што голас мой пачуў Той,

¹⁷ Хто ў віхуры пабівае мяне і памнажае бязьвінна раны мае,

¹⁸ не дае мне перавесьці дух, а перапаўняе мяне гаротамі.

¹⁹ Калі дзеяць сілаю, дык Ён магутны; калі судом, хто зьвядзе мяне зь Ім?

²⁰ Калі я буду апраўдвацца, дык мае ж вусны зьвінавацяць мяне; калі я невінаваты, дык Ён прызнае мяне вінаватым.

²¹ Невінаваты я; не хачу ведаць душы маёй, пагарджаю жыцьцём маім.

²² Усё адно; таму я сказаў, што Ён губіць і беззаганнага і вінаватага.

²³ Калі гэтага пабівае Ён бічом раптам, дык з пыткі нявінных сьмяецца.

²⁴ Зямля аддадзена ў рукі бязбожных; твары судзьдзяў яе Ён засланяе. Калі не Ён, тады хто ж?

²⁵ Дні мае хутчэйшыя за ганца, — бягуць, ня бачаць дабра,

²⁶ імчацца, як лёгкія лодкі, як арол імкне на здабычу.

²⁷ Калі сказаць мне: «забуду я скаргі мае, адкладу змрочны выгляд свой і падбадзёруся»,

²⁸ дык трымчу ад усіх пакутаў маіх, ведаючы, што Ты не абвесьціш мяне невінаватым.

²⁹ Калі ж я вінаваты, дык навошта марна пакутую?

³⁰ Хоць бы я абмыўся і сьнежнаю вадою і цалкам ачысьціў рукі мае,

³¹ дык і тады Ты апусьціш мяне ў бруд, і пагардзіць мною вопратка мая.

³² Бо Ён не чалавек, як я, каб я мог адказваць Яму і ісьці разам зь Ім на суд!

³³ Няма паміж імі пасрэдніка, які паклаў бы руку сваю на абодвух нас.

³⁴ Хай адхіліць Ён ад мяне жазло Сваё і страх Ягоны хай не жахае мяне, —

³⁵ і тады я буду гаварыць і не збаюся Яго, бо я не такі самы ў сабе.

Разьдзел 10

¹ Абрыдла душы маёй жыцьцё маё: аддамся журбоце маёй; гаварыцьму ў гароце душы маёй.

² Скажу Богу: не вінаваці мяне; абвясьці мне, за што Ты са мною змагаешся?

³ Ці добра Табе, што Ты прыгнятаеш, што пагарджаеш дзеяй рук Тваіх, а на раду бязбожных пасылаеш сьвятло?

⁴ Хіба ў Цябе цялесныя вочы, і Ты глядзіш, як глядзіць чалавек?

⁵ Хіба дні Твае, як дні ў чалавека, альбо леты Твае, як дні ў мужчыны,

⁶ што Ты шукаеш заганы ўва мне і дапытваешся грэху ўва мне,

⁷ хоць ведаеш, што я не беззаконьнік, і што няма каму выбавіць мяне ад рукі Тваёй?

⁸ Твае рукі працавалі над мною і ўтварылі ўсяго мяне цалкам, — і Ты губіш мяне?

⁹ Успомні, што Ты, як гліну, урабіў мяне, і ў пыл ператвараеш мяне?

¹⁰ Ці ня Ты выліў мяне, як малако, і, як тварог, згусьціў мяне,

¹¹ скураю і плоцьцю апрануў мяне, косткамі і жыламі змацаваў мяне,

¹² жыцьцё і мілату падарыў мне, і клопат Твой ахоўваў дух мой?

¹³ Але і тое хаваў Ты ў сэрцы Сваім, — ведаю, што гэта было ў Цябе, —

¹⁴ што калі я зграшу, Ты заўважыш і не пакінеш грэху майго без пакараньня.

¹⁵ Калі я вінаваты, гора мне! калі і мая праўда, дык не адважуся падняць галавы маёй. Я сыты прыніжэньнем; паглядзі на гора маё:

¹⁶ яно павялічваецца. Ты гонішся за мною, як леў, і зноў нападаеш на мяне і дзівосным з’яўляешся мне.

¹⁷ Выводзіш новых сьведкаў Тваіх супроць мяне; узмацняеш гнеў Твой на мяне; і беды, адны за аднымі, паўстаюць супроць мяне.

¹⁸ І навошта Ты вывеў мяне з чэрава? хай бы я памёр, калі яшчэ нічыё вока ня бачыла мяне;

¹⁹ хай бы я, як нябылы, з чэрава перанесены быў у магілу!

²⁰ Ці не кароткія дні мае? Пакінь, адступіся ад мяне, каб я крыху падбадзёрыўся,

²¹ перш чым адыду, — і ўжо не вярнуся, — у край цемры і ценю сьмяротнага,

²² у край змроку, які ёсьць змрок ценю сьмяротнага, дзе няма ладу, дзе цёмна, як сама цемра.

Разьдзел 11

¹ І адказваў Сатар Нааміцянін і сказаў:

² хіба на мноства слоў нельга даць адказу, і хіба чалавек шматслоўны мае рацыю?

³ Пустаслоўе тваё ці ж прымусіць маўчаць мужоў, каб ты глуміўся, і ня было каму прысароміць цябе?

⁴ Ты сказаў: меркаваньне маё правільнае, і чысты я ў вачах Тваіх.

⁵ Але калі б Бог загаварыў і растуліў вусны Свае дзеля цябе

⁶ і адкрыў табе таямніцы мудрасьці, што табе ўдвая больш належала перацерпець! Дык вось ведай, што Бог дзеля цябе некаторыя з тваіх беззаконьняў аддаў забыцьцю.

⁷ Ці можаш ты дасьледаваньнем знайсьці Бога? Ці можаш цалкам спасьцігнуць Усеўладнага?

⁸ Ён вышэйшы за нябёсы, — што можаш зрабіць? глыбейшы за апраметную, — што можаш даведацца?

⁹ Даўжэйшая за зямлю мера Ягоная і шырэйшая за мора.

¹⁰ Калі Ён прыйдзе і замкне каго-небудзь у кайданы і паставіць на суд, дык хто адхіліць Яго?

¹¹ Бо Ён ведае людзей манлівых і бачыць беззаконьне, і ці ж пакіне яго без увагі?

¹² Але пусты чалавек мудруе, хоць чалавек нараджаецца падобна дзікаму асьляняці.

¹³ Калі ты ўправіш сэрца сваё і працягнеш да Яго рукі твае,

¹⁴ і калі ёсьць загана ў руцэ тваёй, а ты выдаліш яе і не дасі беззаконьню жыць у намётах тваіх,

¹⁵ дык падымеш незаплямлены твар твой і будзеш цьвёрды і ня будзеш баяцца.

¹⁶ Тады забудзеш гора: як пра ваду, што працякла, будзеш успамінаць пра яго.

¹⁷ І ясьней за полудзень пойдзе жыцьцё тваё; прасьветлішся, як раніца.

¹⁸ І будзеш спакойны, бо ёсьць надзея; ты аслонены і можаш спаць у бясьпецы.

¹⁹ Будзеш ляжаць, і ня будзе застрашніка, і многія будуць ласьціцца да цябе.

²⁰ І вочы беззаконьнікаў растануць, і прыстанішча прападзе ў іх, і надзея іхняя шчэзьне.

Разьдзел 12

¹ І адказваў Ёў і сказаў;

² а ўжо ж такі, толькі вы людзі, і з вамі памрэ мудрасьць!

³ І ў мяне ёсьць сэрца, як у вас; ня ніжэйшы я за вас; і хто ня ведае таго самага.

⁴ Пасьмешышчам зрабіўся я свайму сябру, я, хто заклікаў Бога, і каму Ён адказваў, пасьмешышчам — чалавек праведны, беспахібны.

⁵ Так, на думку таго, хто сядзіць у спакоі, пагарды вартая паходня, падрыхтаваная таму, чые ногі спатыкаюцца.

⁶ Спакойныя намёты ў рабаўнікоў і бясьпечныя ў тых, што дражняць Бога, што быццам Бога носяць на руках сваіх.

⁷ А ўжо ж такі: спытайся ў быдла, і навучаць цябе, — у птушкі нябеснай, і абвесьціць табе;

⁸ альбо пагутары зь зямлёю, і наставіць цябе, і скажуць табе рыбы марскія.

⁹ Хто ва ўсім гэтым ня ўведае, што рука Госпада стварыла гэта.

¹⁰ У Ягонай руцэ душа ўсяго жывога і дух усякі чалавечай плоці.

¹¹ Ці ж ня вуха разьбірае словы, і ці не язык распазнае смак ежы?

¹² У старцах — мудрасьць, і ў даўгавечных — розум.

¹³ У Яго мудрасьць і сіла; Ягоныя рада і розум.

¹⁴ Што Ён разбурыць, тое не адбудзецца; каго Ён увязьніць, той ня вызваліцца.

¹⁵ Спыніць воды, і ўсё ўсохне; пусьціць іх, і пераўтвораць зямлю.

¹⁶ У Яго магутнасьць і мудрасьць, прад Ім той, хто заблытвае і ўводзіць у аблуду.

¹⁷ Ён прыводзіць дарадцаў да неабдуманасьці і судзьдзяў робіць дурнымі.

¹⁸ Ён вызваляе з повязяў цароў і поясам абвязвае сьцёгны ім;

¹⁹ князёў пазбаўляе годнасьці і кідае ніцма адважных;

²⁰ адбірае мову ў красамоўных і старцаў пазбаўляе глузду;

²¹ пакрывае сорамам знакамітых і сілу ў магутаў паслабляе;

²² адчыняе глыбокае зь сярэдзіны цемры і выводзіць на сьвятло цень сьмяротны;

²³ памнажае народы і вынішчае іх; расьсявае народы і зьбірае іх;

²⁴ адбірае розум у стрэйшынаў народу зямлі і пакідае іх блукаць у пустыні, дзе няма дарогі;

²⁵ вобмацкам ходзяць яны ў цемры без сьвятла і хістаюцца, як п’яныя.

Разьдзел 13

¹ Вось, усё гэта бачыла вока маё, чула вуха маё і зьмеціла сабе.

² Колькі ведаеце вы, ведаю і я: я ня ніжэйшы за вас.

³ Але я да ‹сяўладнага хацеў бы гаварыць і жадаў бы спаборнічаць з Богам.

⁴ А вы плетуны хлусні; усе вы бескарысныя лекары.

⁵ О, калі б толькі вы маўчалі! гэта было б залічана вам у мудрасьць.

⁶ Выслухайце ж разважаньні мае і ўдумайцеся ў пярэчаньне вуснаў маіх.

⁷ Ці трэба было вам дзеля Бога гаварыць няпраўду і дзеля Яго гаварыць ману?

⁸ Ці трэба было вам быць заўгодным Яму і за Бога так спрачацца?

⁹ Ці добра будзе, калі Ён выпрабуе вас? Ці ашукаеце Яго, як ашукваюць чалавека?

¹⁰ Строга пакарае Ён вас, хоць вы і патайна крывадушнічаеце.

¹¹ Няўжо веліч Ягоная не палохае вас, і страх Ягоны не нападае на вас?

¹² Напаміны вашыя падобныя на попел, апоры вашыя — апоры гліняныя.

¹³ Замоўкніце перад мною, і я буду гаварыць, што б ні напаткала мяне.

¹⁴ Навошта мне турзаць цела маё зубамі маімі і душу маю класьці ў руку маю?

¹⁵ Вось, Ён забівае мяне, але я буду спадзявацца; я хацеў бы толькі адстояць шляхі мае прад абліччам Ягоным!

¹⁶ І гэта ўжо ў апраўданьне мне, таму што крывадушнік ня пойдзе прад аблічча Ягонае!

¹⁷ Выслухайце ж уважліва слова маё і тлумачэньне маё вушамі вашымі.

¹⁸ Вось, я завёў судовую справу: ведаю, што праўда мая.

¹⁹ Хто здольны аспрэчыць мяне? Бо я неўзабаве замоўкну і выпушчу дух.

²⁰ Дваяка толькі не рабі са мною, і тады я ня буду хавацца ад аблічча Твайго:

²¹ адвядзі ад мяне руку Тваю, і жах Твой хай не трасе мяне.

²² Тады кліч, і я буду адказваць, альбо буду гаварыць я, а Ты адказвай мне.

²³ Колькі ў мяне заганаў і грахоў? пакажы мне беззаконьне маё і грэх мой.

²⁴ Навошта хаваеш аблічча Тваё і лічыш мяне ворагам Тваім?

²⁵ Ці не сарваную лісьцінку Ты расьціраеш і ці ня сухую саломіну перасьледуеш?

²⁶ Бо Ты пішаш на мяне горкае і залічваеш мне грахі маладосьці маёй,

²⁷ і ставіш у калодку ногі і прасочваеш усе сьцежкі мае, — гонішся па сьлядах ног маіх.

²⁸ А ён, як цьвіль, распадаецца, як вопратка, сточаная мольлю.

Разьдзел 14

¹ Чалавек, народжаны жанчынай, недаўгавечны і перапоўнены журботамі:

² нібы кветка, ён выходзіць і ападае; уцякае, як цень, і ня спыняецца.

³ І якраз на яго ты падымаеш вочы Твае, і мяне вядзеш на суд з Табою?

⁴ Хто родзіцца чыстым ад нячыстага? Ніхто.

⁵ Калі дні яму вызначаны, і лік месяцаў ягоных у Цябе, калі Ты паклаў яму крэс, якога ён не пяройдзе,

⁶ дык ухіліся ад яго: няхай ён адпачне, пакуль не закончыць, як найміт, дня свайго.

⁷ У дрэва ёсьць надзея, што яно, калі і будзе сьсечана, зноў ажыве, і парасткі ад яго выходзіць не перастануць:

⁸ калі і састарэў у зямлі корань ягоны, і пень ягоны замёр у пыле,

⁹ але, як толькі пачула ваду, яно дае парасткі і пускае вецьце, як бы нанава пасаджанае.

¹⁰ А чалавек памірае і распадаецца; адышоў, і дзе ён?

¹¹ Сыходзяць воды з возера, і рака выцякае і высыхае:

¹² так чалавек ляжа і ня ўстане; да сканчэньня неба ён не прачнецца і не паўстане са сну свайго.

¹³ О, калі б Ты ў апраметнай схаваў мяне і хаваў мяне, пакуль пройдзе гнеў Твой, паклаў мне тэрмін і потым згадаў пра мяне!

¹⁴ Калі памрэ чалавек, дык ці будзе ён зноў жыць? Ва ўсе дні вызначанага мне часу я чакаў бы, пакуль прыйдзе мне зьмена.

¹⁵ Паклікаў бы Ты, і Я даў бы Табе адказ, і Ты выказаў бы ўпадабаньне да твору рук Тваіх;

¹⁶ бо тады Ты пералічыў бы крокі мае і не сачыў бы за грэхам маім;

¹⁷ у зьвітку было б пазначана беззаконьне маё, і Ты закрыў бы віну маю.

¹⁸ Але гара, падаючы, разбураецца, і скала сыходзіць зь месца свайго;

¹⁹ вада сьцірае камяні; разліў яе змывае зямны пыл: так і надзею чалавека Ты зьнішчаеш.

²⁰ Адціскаеш яго да канца, і ён сыходзіць; мяняеш яму твар і адсылаеш яго.

²¹ Ці ў гонары дзеці ягоныя — ён ня ведае, ці прыніжаныя — ён не заўважае;

²² але плоць ягоная на ім баліць, і душа ягоная ў ім пакутуе.

Разьдзел 15

¹ І адказваў Эліфаз Тэманіцянін і сказаў:

² ці будзе мудры адказваць веданьнем пустым і напаўняць чэрава сваё ветрам палючым,

³ апраўдвацца словамі бескарыснымі і моваю, якая ня мае ніякай сілы?

⁴ Але ты адклаў і страх і за міласьць лічыш словы да Бога.

⁵ Бязбожнасьць твая так наладзіла вусны твае, і ты выбраў мову падступных.

⁶ Цябе вінавацяць вусны твае, а ня я, і твой язык гаворыць супроць цябе.

⁷ Хіба ж ты першым чалавекам нарадзіўся і раней за пагоркі створаны?

⁸ Хіба ж раду Божую ты чуў і прыхінуў да сябе мудрасьць?

⁹ Што ведаеш ты, чаго б ня ведалі мы? што разумееш ты, чаго ня было б у нас?

¹⁰ І сівы і старац ёсьць сярод нас, які днямі перабольшае бацьку твайго.

¹¹ Хіба маласьць табе суцяшэньні Божыя? І гэта невядома табе?

¹² Да чаго парывае цябе сэрца тваё, і дзеля чаго так ганарыста глядзіш?

¹³ Чаго скіроўваеш супроць Бога дух твой і вуснамі тваімі прамаўляеш такія словы?

¹⁴ Што такое чалавек, каб быў ён чысты, і каб народжаны жанчынай быў праведны?

¹⁵ Вось, Ён і сьвятым Сваім не давярае, і нябёсы нячыстыя ў вачах у Яго:

¹⁶ тым болей нячысты і разбэшчаны чалавек, які п’е беззаконьне, як ваду.

¹⁷ Я буду гаварыць табе, слухай мяне; я раскажу табе, што бачыў,

¹⁸ што чулі мудрыя і ня ўтоілі чутага ад бацькоў сваіх,

¹⁹ якім адным аддадзена была зямля, і сярод якіх чужы не хадзіў.

²⁰ Бязбожны мучыць сябе праз усе дні свае, і лік гадоў заслонены ад прыгнятальніка:

²¹ гук жахаў у вушах ягоных; сярод міру ідзе на яго згубнік,

²² Ён не спадзяецца выратавацца ад цемры: бачыць перад сабою меч.

²³ Ён бадзяецца за кавалак хлеба ўсюды; ведае, што ўжо гатовы, у руках у яго дзень цемры.

²⁴ Палохае яго нэндза і ўціск; адольвае яго, як цар, які падрыхтаваўся да бітвы,

²⁵ за тое, што ён працягваў супроць Бога руку сваю і супрацівіўся ‹сеўладнаму,

²⁶ памыкаўся супроць яго з ганарыстым каркам, пад тоўстымі шчытамі сваімі;

²⁷ бо ён пакрыў аблічча сваё тлушчам сваім і абклаў салам сьцёгны свае.

²⁸ І ён селіцца ў гарадах спустошаных, у дамах, у якіх ня жывуць, якія асуджаны на руйнаваньне.

²⁹ Не задоўжыцца ён у багацьці і не ацалее маёмасьць ягоная, і не распаўсюдзіцца па зямлі набытак ягоны.

³⁰ Не ўцячэ ад цемры; парасткі ягоныя ссушыць полымя і павевам вуснаў сваіх пацягне яго.

³¹ Хай не давярае марнасьці аблудны, бо марнасьць будзе і платай яму.

³² Ня ў свой дзень ён сканае, і гольле ягонае ня будзе зелянець.

³³ Скіне ён, як вінаградная лаза, недасьпелую ягаду сваю і, як масьліна, атрасе цьвет свой.

³⁴ Так апусьцее дом бязбожнага, і агонь зжарэ намёты ліхаемства.

³⁵ Ён зачаў ліхое і нарадзіў няпраўду, і нутроба ягоная рыхтуе падман.

Разьдзел 16

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² Чуў я шмат такога; нікчэмныя суцешнікі ўсе вы!

³ Ці будзе канец ветраным словам? і што схіліла цябе так адказваць?

⁴ І я мог бы гэтак сама сказаць, як вы, калі б душа вашая была на месцы маёй; узбурваўся б на вас словамі і ківаў бы на вас галавою маёю;

⁵ мацаваў бы вас языком маім і рухам губоў суцяшаў бы.

⁶ Ці кажу я, не спатольваецца скруха мая; ці перастаю, што адыходзіць ад мяне?

⁷ Але сёньня Ён стаміў мяне. Ты разбурыў усю сямэю маю,

⁸ Ты пакрыў мяне маршчынамі ў сьведчаньне супроць мяне; паўстае на мяне зморанасьць мая, у твар дакарае мяне.

⁹ Гнеў Ягоны турзае і варагуе супроць мяне, скрыгоча на мяне зубамі сваімі; непрыяцель мой вострыць на мяне вочы свае.

¹⁰ Разьзявілі на мяне пашчу сваю; лаючыся б’юць мяне па шчоках; усе змовіліся супроць мяне.

¹¹ Аддаў мяне Бог беззаконьніку і ў рукі бязбожных кінуў мяне.

¹² Я быў спакойны, але Ён патрэс мяне; узяў мяне за шыю і пабіў мяне і паставіў мяне конам Сабе.

¹³ Абступілі мяне стралкі Ягоныя; Ён расьсякае вантробы мае і ня літуе, выліў на зямлю жоўць маю,

¹⁴ прабівае ўва мне праломіну за праломінай, бяжыць на мяне, як воін.

¹⁵ Вярэту пашыў я на скуру маю і ў пыл паклаў галаву маю.

¹⁶ Твар мой пачырванеў ад плачу, і на павеках маіх цень сьмерці,

¹⁷ пры ўсім тым, што няма рабунку на руках маіх, і малітва мая чыстая.

¹⁸ Зямля! не закрый маёй крыві, і хай ня будзе месца енку майму.

¹⁹ І сёньня вось на нябёсах Сьведка мой, і Заступнік мой у вышынях!

²⁰ Красамоўныя сябры мае! Да Бога сьлёзіцца вока маё.

²¹ О, калі б чалавек мог спаборнічаць з Богам, як сын чалавечы з блізкім сваім!

²² Бо гадам маім прыходзіць канец, і я адыходжу ў дарогу незваротную.

Разьдзел 17

¹ Дыханьне маё аслабла; дні мае згасаюць; магілы перад мною.

² Калі б не пакепнікі іхнія, дык і ў спрэчках іхніх вока маё заставалася б спакойнае.

³ Заступіся, паручыся Сам за мяне прад Сабою! інакш хто паручыцца за мяне?

⁴ Бо Ты зачыніў сэрца іхняе ад разуменьня, і таму не даеш перамагчы ім.

⁵ Хто асуджае сяброў сваіх на здабычу, у дзяцей таго вочы растануць.

⁶ Ён зрабіў мяне прыпавесьцю ў народа і пасьмешышчам у яго.

⁷ Замглілася ад гароты вока маё, і ўсе чэлесы мае, як цень.

⁸ Моцна зьдзівяцца з гэтага праведныя, і невінаваты абурыцца з крывадушніка.

⁹ Але праведны будзе моцна трымацца шляху свайго, і чысты рукамі будзе болей і болей мацавацца.

¹⁰ Выступайце, усе вы, і падыдзеце; не знайду я мудрага сярод вас.

¹¹ Дні мае прайшлі; думы мае — здабытак сэрца майго — разьбітыя.

¹² А яны ноч хочуць ператварыць у дзень, сьвятло наблізіць да твару цемры.

¹³ Калі б я і пачаў чакаць, дык апраметная дом мой; у цемры пасьцялю я пасьцель сваю;

¹⁴ магіле скажу: ты за бацьку мне, чарвяку: ты маці мая і сястра мая.

¹⁵ Дзе ж пасьля гэтага надзея мая? і чаканае мною хто пабачыць?

¹⁶ У апраметную сыдзе яна і будзе спачываць са мною ў пыле.

Разьдзел 18

¹ І адказваў Валдад Саўхэянін і сказаў:

² калі ж пакладзяце вы канец такім гаворкам? абдумайце і пасьля будзем гаварыць.

³ Навошта лічыцца нам жывёламі і быць прыніжанымі ў вачах вашых?

⁴ О ты, хто разьдзірае душу тваю ў гневе тваім? Няўжо дзеля цябе апусьцець зямлі, і скале зрушыцца зь месца свайго?

⁵ Так, сьвятло ў беззаконнага патухне, і не застанецца іскры ад агню ягонага.

⁶ Зацьміцца сьвятло ў намёце ягоным, і сьвяцільня ягоная патухне над ім.

⁷ Скароцяцца крокі магутнасьці ягонай, і скіне яго ўласны намысел ягоны,

⁸ бо ён улезе ў сетку сваімі нагамі і па нератах хадзіць будзе.

⁹ Пятля зашмаргне нагу ягоную, і грабежнік зловіць яго.

¹⁰ Непрыкметна раскладзены на зямлі сілкі на яго і пасткі на дарозе.

¹¹ З усіх бакоў будуць палохаць яго жахі і прымушаць яго кідацца туды і сюды.

¹² Зьмізарнее ад голаду сіла яго, і пагібель гатовая збоку ў яго.

¹³ Зьесьць чэлесы цела ягонага, зьесьць чэлесы ягоныя першынец сьмерці.

¹⁴ Выгнана будзе з намёта ягонага надзея ягоная, і гэта апусьціць яго да цара жахаў.

¹⁵ Паселяцца ў намёце ягоным, бо ён ужо не ягоны; жытло ягонае будзе пасыпана серкаю.

¹⁶ Зьнізу падсохнуць карані ягоныя, і зьверху завянуць галіны ягоныя.

¹⁷ Памяць пра яго зьнікне зь зямлі, і імя ягонага ня будзе на плошчы.

¹⁸ Прагоняць яго зь сьвятла ў цемру і сатруць яго з улоньня зямлі.

¹⁹ Ні сына ягонага, ні ўнука ня будзе ў народзе ягоным, і нікога не застанецца ў сялібах ягоных.

²⁰ Днём ягоным зжахнуцца нашчадкі, і сучаснікі будуць агорнуты трымценьнем.

²¹ Такія жытлішчы ў беззаконнага, і такое месца ў таго, хто ня ведае Бога.

Разьдзел 19

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² дакуль будзеце мучыць душу маю і рваць мяне прамовамі?

³ Вось, ужо разоў дзесяць вы сарамацілі мяне і не саромеецеся ўціскаць мяне.

⁴ Калі я і сапраўды зграшыў, дык грэх мой пры мне застаецца.

⁵ Калі ж вы хочаце ўзьвялічыцца над мною і ўпікнуць мяне ганьбаю маёю,

⁶ дык ведайце, што Бог скінуў мяне і абклаў мяне Сваёю сеткаю.

⁷ Вось, я крычу: крыўда! і ніхто ня слухае; енчу, і няма суду.

⁸ Ён заступіў мне дарогу, і не магу прайсьці, і сьцежкі мае зацемрыў.

⁹ Зьняў зь мяне славу маю і зьняў вянок з галавы маёй.

¹⁰ Зусім спустошыў мяне, і я адыходжу; і, як дрэва, Ён вырваў надзею маю.

¹¹ Запалаў на мяне гневам Сваім і лічыць мяне сярод ворагаў Сваіх.

¹² Палкі Ягоныя прыйшлі разам і скіравалі дарогу сваю да мяне і разьмясьціліся вакол намёта майго.

¹³ Братоў маіх Ён зьвёў ад мяне, і тыя, што ведалі мяне, цураюцца мяне.

¹⁴ Пакінулі мяне блізкія мае, і знаёмыя мае забылі мяне.

¹⁵ Прыхадні ў доме маім і служанкі мае чужым лічаць мяне; староньнім зрабіўся я ў вачах у іх.

¹⁶ Клічу слугу майго, і ён не адгукаецца; вуснамі маімі павінен я ўмольваць яго.

¹⁷ Дыханьне маё збрыдзела жонцы маёй, і я павінен умольваць яе дзеля дзяцей чэрава майго.

¹⁸ Нават малыя дзеці пагарджаюць мною; падымаюся, і яны зьдзекуюцца зь мяне.

¹⁹ Гідзяцца мною ўсе вернікі мае, і тыя, каго я любіў, абярнуліся супроць мяне.

²⁰ Косткі мае прыліплі да скуры маёй і мяса майго, і я застаўся толькі са скураю каля зубоў маіх.

²¹ Умілажальцеся зь мяне вы, сябры мае, — бо рука Божая кранулася мяне.

²² Навошта і вы перасьледуеце мяне, як Бог, і плоцьцю маёю ня можаце насыціцца?

²³ О, калі б запісаны былі словы мае! калі б накрэсьлены былі яны ў кнізе

²⁴ разцом жалезным з волавам, — на вечныя часы на камені выразаны былі!

²⁵ Але я ведаю, Заступнік мой жывы і стане пасьля мяне над зямлёю. І пасьля таго як мая скура будзе разбурана,

²⁶ і з плоці маёй я ўбачу Бога.

²⁷ Я ўбачу Яго сам; мае вочы, ня вочы іншага, убачаць Яго. Растае сэрца маё ў грудзях маіх!

²⁸ Вам трэба было б сказаць: навошта мы перасьледуем яго? Быццам корань зла знойдзены ўва мне.

²⁹ Збойцеся меча, бо меч ёсьць помсьнік няпраўды, і ведайце, што ёсьць суд.

Разьдзел 20

¹ І адказваў Сатар Нааміцянін і сказаў:

² развагі мае змушаюць мяне адказаць, і я сьпяшаюся выказаць іх.

³ Дакор ганебны мне выслухаў я, і дух разуменьня майго адкажа за мяне.

⁴ Хіба ня ведаеш ты, што спрадвеку, — з таго часу, як пастаўлены чалавек на зямлі,

⁵ весялосьць беззаконных кароткая ў часе, і радасьць крывадушнікаў імгненная?

⁶ Хоць бы вырасла да нябёсаў веліч ягоная, і галава ягоная дастала да воблакаў, —

⁷ як памёт ягоны, навекі прападае ён; тыя, што бачылі яго, скажуць, дзе ён?

⁸ Як сон, адляціць, і ня знойдуць яго; і, як начны відзеж, зьнікне.

⁹ Вока, якое бачыла яго, больш не пабачыць яго, і ўжо ня ўгледзіць яго месца ягонае.

¹⁰ Сыны яго будуць шукаць ласкі ў жабракоў, і рукі ягоныя вернуць украдзенае ім.

¹¹ Косткі яго напоўнены грахамі маладосьці ягонай, і зь ім лягуць яны ў пыл.

¹² Калі салодкае ў роце яго зло і ён тоіць яго пад языком сваім,

¹³ беражэ і ня кідае яго, а трымае яго ў вуснах, —

¹⁴ дык гэтая ежа ягоная ў нутробе ягонай ператворыцца ў жоўць аспідаў усярэдзіне ў яго.

¹⁵ Маёмасьць, якую ён глытаў, выблюе: Бог вырве яго з чэрава ягонага.

¹⁶ Зьмяіны яд ён смокча; усьмерціць яго язык зьмяіны.

¹⁷ Ня бачыць яму ручаёў, рэк, якія плывуць мёдам і малаком!

¹⁸ Нажытае працай верне, не праглыне; у меру маёмасьці ягонай будзе і адплата ягоная, а ён не парадуецца.

¹⁹ Бо ён прыгнятаў, адсылаў бедных, захопліваў дамы, якіх не будаваў;

²⁰ ня ведаў сытасьці ў чэраве сваім і ў прагнасьці сваёй не шкадаваў нічога.

²¹ Нішто не ўратавалася ад ненаеднасьці ягонай, затое ня вытрывае шчасьце ягонае.

²² У поўніцы багацьця будзе цесна яму; рука кожнага пакрыўджанага падымецца на яго.

²³ Калі будзе чым напоўніць нутробу ягоную, Ён пашле на яго лютасьць гневу Свайго і здожджыць на яго хваробы ў плоці ягонай.

²⁴ Як уцячэ ён ад зброі жалезнай, — пратне яго лук медны;

²⁵ пачне вымаць стралу, — і яна выйдзе зь цела, выйдзе, зьзяючы праз жоўць ягоную; жахі сьмерці прыйдуць на яго!

²⁶ Усё змрочнае схавана ўсярэдзіне ў яго; будзе пажыраць яго агонь, нікім не разьдзіманы; ліха напаткае і ўсё, што засталося ў намёце ягоным.

²⁷ Неба адкрые беззаконьне ягонае, і зямля паўстане супроць яго.

²⁸ Зьнікне сьцягнутае з дома ягонага; усё расплывецца ў дзень гневу Яго.

²⁹ Вось доля чалавеку беззаконнаму ад Бога і спадчына, вызначаная яму Ўсеўладным!

Разьдзел 21

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² выслухайце ўважліва слова маё, і гэта будзе мне суцяшэньнем ад вас.

³ Патрывайце мяне, і я буду гаварыць; а пасьля таго, як пагавару, насьміхайцеся.

⁴ Хіба да чалавека слова маё? як жа мне і не маладушнічаць?

⁵ Паглядзеце на мяне і жахнецеся, і пакладзеце палец на вусны.

⁶ Як толькі я згадаю, — уздрыгваю, і трымценьне абдымае цела маё.

⁷ Чаму беззаконныя жывуць, дасягаюць старасьці, ды і сілаю моцныя?

⁸ Дзеці іхнія зь імі перад абліччам ў іх, і ўнукі іхнія перад вачыма ў іх.

⁹ Дамы іхнія ўбясьпечаны ад страху, і няма жазла Божага на іх.

¹⁰ Бык іхні апладняе і ня выкідае, карова іхняя зачынае, і ня скідае.

¹¹ Як статак, выпускаюць яны малечу сваю, і дзеці іхнія скачуць.

¹² Усклікаюць пад тымпан і цытру і весяляцца пад жалейку;

¹³ бавяць дні свае ў шчасьці і імгненна сыходзяць у апраметную.

¹⁴ А тым часам яны кажуць Богу: адыдзі ад нас, ня хочам мы ведаць шляхоў Тваіх!

¹⁵ што нам Усеўладны, каб слугаваць Яму? і якая карысьць хінуцца да Яго?

¹⁶ Бачыш, шчасьце іхняе не ад іхніх рук. — Парада бязбожных, будзь далёкая ад мяне!

¹⁷ Ці часта тухне сьвяцільня ў беззаконных, і нападае на іх бяда, і Ён дае ім на долю пакуты ў гневе Сваім?

¹⁸ Яны павінны быць, як саломінка перад ветрам, і як мякіна, якую нясе віхура.

¹⁹ Скажаш: Бог ашчаджае дзецям ягоным няшчасьце ягонае. — Хай аддасьць ён яму самому, каб ён гэта ведаў.

²⁰ Хай яго вочы ўбачаць няшчасьце ягонае, і хай ён сам п’е ад гневу ‹сеўладнага.

²¹ Бо які яму клопат да дому свайго пасьля яго, калі лік месяцаў ягоных скончыцца?

²² Але ці Бога вучыць мудрасьці, калі Ён судзіць і вышніх?

²³ Адзін памірае ў самай поўніцы сілы сваёй, цалкам спакойны і мірны;

²⁴ нутроба ягоная поўная тлушчу, і косткі ягоныя напоены мозакам.

²⁵ А другі памірае з душою засмучанаю, не зазнаўшы дабра.

²⁶ І яны разам будуць ляжаць у пыле, і чэрві пакрыюць іх.

²⁷ Ведаю я вашыя думкі і ўлоўкі, якія вы супраць мяне плецяце.

²⁸ Вы скажаце: дзе дом князя, і дзе намёт, у якім жылі беззаконныя?

²⁹ Хіба вы ня пыталіся ў вандроўнікаў і не знаёмыя зь іхнімі назіраньнямі,

³⁰ што ў дзень пагібелі літаваны бывае злодзей, у дзень гневу адводзіцца ўбок?

³¹ Хто паставіць яму перад аблічча ягонае шлях ягоны, і хто аддасьць яму за тое, што ён учыняў?

³² Яго праводзяць да магілы і на яго магіле ставяць варту.

³³ Салодкія яму камлыгі даліны, і за ім ідзе натоўп людзей, а тым, што ідуць перад ім, ліку няма.

³⁴ Як жа вы хочаце суцяшаць мяне пустым? У вашых адказах застаецца толькі мана.

Разьдзел 22

¹ І адказваў Таманіцянін і сказаў:

² хіба можа чалавек рабіць карысьць Богу? Разумны робіць карысьць сабе самому.

³ Якая прыемнасьць Усеўладнаму з таго, што ты праведны? І ці будзе Яму выгода з таго, што ты трымаеш дарогі твае ў беззаганнасьці?

⁴ Няўжо Ён, баючыся цябе, уступіць з табою ў спаборніцтва, пойдзе судзіцца з табою?

⁵ Праўда, злосьць твая вялікая, і беззаконьням тваім няма краю.

⁶ Праўда, ты браў заклад у братоў тваіх ні за што і з паўголых здымаў вопратку.

⁷ Стомленаму смагаю не падаваў вады напіцца і галоднаму адмаўляўся даць хлеба;

⁸ а чалавеку дужаму ты даваў зямлю, і заможны сяліўся на ёй.

⁹ Удоваў ты адсылаў ні з чым і сіротаў пакідаў з пустымі рукамі.

¹⁰ За тое вакол цябе петлі, і скалануў цябе нечаканы жах,

¹¹ альбо цемра, у якой ты нічога ня бачыш, і мноства водаў пакрыла цябе.

¹² Ці ня вышэй за нябёсы Бог? паглядзі ўгору на зоркі, як яны высока!

¹³ І ты кажаш: што ведае Бог? ці можа Ён судзіць праз цемру?

¹⁴ Хмары — заслона Ягоная, так што Ён ня бачыць, а ходзіць толькі па нябесным коле.

¹⁵ Няўжо ты трымаешся шляху старажытных, па якім ішлі людзі беззаконныя,

¹⁶ якія раней часу былі зьнішчаны, калі вада разлілася пад аснову іхнюю?

¹⁷ Яны казалі: адыдзі ад нас! І што зрабіў ім Усеўладны?

¹⁸ А Ён напаўняў дамы іхнія дабром. Але рада бязбожных будзь далёка ад мяне!

¹⁹ Бачылі праведнікі і радаваліся, і беззаганны сьмяяўся зь яго:

²⁰ вораг наш зьнішчаны, а што засталося пасьля іх, тое пажэр агонь.

²¹ Зблізіся ж зь Ім — і будзеш спакойны: праз гэта прыйдзе да цябе дабро.

²² Прымі з вуснаў Ягоных закон і пакладзі слова Ягонае ў сэрца тваё.

²³ Калі ты зьвернешся да ‹сеўладнага, дык зноў уладзішся, адвядзеш беззаконьне ад намёта твайго

²⁴ і будзеш кідаць у пыл бліскучы метал, і ў каменьне патокаў — золата Афірскае.

²⁵ І будзе ‹сеўладны тваім золатам і бліскучым срэбрам у цябе,

²⁶ бо тады будзеш радавацца ва ‹сеўладным і падымеш да Бога аблічча тваё.

²⁷ Памолішся Яму, і Ён пачуе цябе, і ты выканаеш абяцаньні твае.

²⁸ Замысьліш намер, і ён зьдзейсьніцца ў цябе, над дарогамі тваімі будзе зьзяць сьвятло.

²⁹ Калі хто зьнішчаны будзе, ты скажаш: узвышэньне! і Ён уратуе таго, хто панік абліччам,

³⁰ выбавіць і небязьвіннага, і ён выратуецца чысьцінёю рук тваіх.

Разьдзел 23

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² яшчэ і цяпер горкае слова маё: пакуты мае цяжэйшыя за стогны мае.

³ О, калі б я ведаў, дзе знайсьці Яго, і мог падысьці да трона Ягонага!

⁴ Я выклаў бы прад Ім усё маё і вусны мае напоўніў бы апраўданьнямі;

⁵ уведаў бы словы, якімі Ён адкажа мне, і зразумеў бы, што Ён скажа мне.

⁶ Няўжо Ён у поўнай магутнасьці пачаў бы спаборнічаць са мною? О, не! Няхай бы толькі даў увагі мне.

⁷ Тады праведнік мог бы спаборнічаць зь Ім, — і я назаўсёды атрымаў бы свабоду ад Судзьдзі майго.

⁸ Але вось, я іду наперад — і няма Яго, назад — і не знаходжу Яго;

⁹ ці робіць Ён што зь левага боку, я ня бачу; ці хаваецца з правага, не разгледжу.

¹⁰ Але Ён ведае шлях мой; няхай выпрабуе мяне, — выйду, як золата.

¹¹ Нага мая цьвёрда трымаецца сьцежкі Ягонай; шляхі Ягоныя я захоўваў і ня ўхіляўся зь іх.

¹² Ад наказаў вуснаў Ягоных не адступаўся; словы вуснаў Ягоных захоўваў болей, чым мае правілы.

¹³ Але Ён цьвёрды; і хто ўхіліць Яго? Ён робіць, чаго хоча душа Ягоная.

¹⁴ Так, Ён выканаў тое, што належала мне, і падобнага на гэта многа ў Яго.

¹⁵ Таму я дрыжу прад абліччам Ягоным; разважаю — і баюся Яго.

¹⁶ Бог расслабіў сэрца маё, і ‹сеўладны напалохаў мяне.

¹⁷ Чаму я ня зьнішчаны раней за гэтую цемру, і Ён не схаваў мораку ад твару майго!

Разьдзел 24

¹ Чаму не схаваныя ад Усемагутнага часіны, і тыя, што ведаюць Яго, ня бачаць дзён Ягоных?

² Межы перасоўваюць, гоняць статкі і пасьвяць у сябе;

³ у сіротаў зводзяць асла, ва ўдавы бяруць пад заклад вала;

⁴ бедных спіхваюць з дарогі, усе прыніжаныя зямлі вымушаны хавацца.

⁵ Вось яны, як дзікія аслы ў пустыні, выходзяць на дзею сваю, устаючы рана на здабычу; стэп дае хлеб ім і дзецям іхнім;

⁶ жнуць яны на полі не сваім і зьбіраюць вінагарад у бязбожніка;

⁷ голыя начуюць без покрыва і бяз вопраткі на сьцюжы;

⁸ мокнуць ад горных дажджоў і, ня маючы сховішча, ціснуцца да скалы;

⁹ адрываюць ад саскоў сірату і з убогага бяруць заклад;

¹⁰ прымушаюць хадзіць голымі, без адзеньня, і галодных кормяць каласамі;

¹¹ паміж сьценамі чавяць алей аліўкавы, топчуць у чавілах і прагнуць.

¹² У горадзе людзі стогнуць, і душа забіваных енчыць, і Бог не забараняе гэтага.

¹³ Ёсьць сярод іх ворагі сьвятла, ня ведаюць ягоных шляхоў і ня ходзяць па сьцежках ягоных.

¹⁴ На золку ўстае забойца, забівае беднага і ўбогага, а ўначы бывае злодзеем.

¹⁵ І вока пералюбніка чакае сутоньня, кажучы: нічыё вока ня ўбачыць мяне, — і захінае твар.

¹⁶ У цемры падкопваюцца пад дамы, якія ўдзень яны прыкмецілі сабе; ня ведаюць сьвятла.

¹⁷ Бо ім раніца — сьмяротны цень, бо яны знаёмыя з жахамі сьмяротнага ценю.

¹⁸ Лёгкі такі на паверхні вады, праклятая доля ягоная на зямлі, і не глядзіць ён на дарогу садоў вінаградных.

¹⁹ Засуш і сьпёка паглынаюць сьнегавую ваду: так апраметная — грэшнікаў.

²⁰ Няхай забудзе яго нутроба матчыная; няхай ласуецца ім чарвяк; няхай не захаваецца пра яго памяць; як дрэва, няхай зломіцца беззаконьнік,

²¹ які прыгнятае бязьдзетную, якая не раджала, і ўдаве ня робіць дабра.

²² Ён і дужых зводзіць сілаю сваёю; ён устае, і ніхто ня пэўны за жыцьцё сваё.

²³ А Ён дае яму ўсё для бясьпекі, і ён на тое абапіраецца, і вочы Ягоныя бачаць шляхі іхнія.

²⁴ Падняліся высока, — і вось, няма іх; падаюць, і паміраюць, як і ўсе, і, як вярхі каласкоў, зразаюцца.

²⁵ Калі гэта ня так, — хто выкрые мяне за ману і ў нівеч аберне словы мае?

Разьдзел 25

¹ І адказваў Вілдад Саўхэянін і сказаў:

² улада і страх у Яго; Ён творыць сьвет на вышынях Сваіх!

³ Ці ёсьць лік войску Ягонаму? і над кім ня ўзыходзіць сьвятло Ягонае?

⁴ І як апраўдаецца чалавек прад Богам, і як быць чыстым народжанаму жанчынай?

⁵ Вось нават месяц, і той нясьветлы, і зоркі нячыстыя прад вачыма Ягонымі.

⁶ Тым меней чалавек, які ёсьць чарвяк, і сын чалавечы, які ёсьць моль.

Разьдзел 26

¹ І адказваў Ёў і сказаў:

² як ты дапамог бясьсіламу, падтрымаў мышцу нямоглага!

³ Як раду ты даў ня мудраму і як ва ўсёй поўніцы растлумачыў!

⁴ Каму ты казаў гэтыя словы, і чый дух выходзіў зь цябе?

⁵ Рэфаімы трымцяць пад водамі, і тыя, што жывуць у іх.

⁶ Апраметная аголена прад Ім, і няма покрыва Авадону.

⁷ Ён расхінуў поўнач над пустатою, павесіў зямлю ні на чым.

⁸ Ён заключае воды ў аблоках Сваіх, і воблака не расьсядаецца пад імі.

⁹ Ён паставіў трон Свой, расхінуў над ім воблака Сваё.

¹⁰ Рысу правёў над паверхняю вады, да межаў сьвятла зь цемраю.

¹¹ Слупы нябёсаў дрыжаць і жахаюцца ад грозьбы Ягонай.

¹² Сілаю Сваёю хвалюе мора і розумам Сваім змагае ягоную дзёрзкасьць.

¹³ Ад духу Ягонага — цудоўнасьць неба; рука Ягоная ўтварыла борздага скарпіёна.

¹⁴ Вось, гэта частка шляхоў Ягоных; і як мала мы чулі пра Яго! А гром магутнасьці Ягонай хто можа зразумець?

Разьдзел 27

¹ І гаварыў далей Ёў сваё ўзьнёслае слова і сказаў:

² жывы Бог, Які пазбавіў мяне суду, і ‹семагутны, Які засмуціў душу маю,

³ што, пакуль яшчэ дыханьне маё ўва мне і дух Божы ў ноздрах маіх,

⁴ ня скажуць вусны мае няпраўды, і язык мой ня вымавіць ілжы!

⁵ Я далёкі ад таго, каб прызнаць вас справядлівымі; пакуль не памру, не саступлю беззаганнасьці маёй.

⁶ Моцна трымаў я праўду маю і ня ўпушчу яе; не папракне мяне сэрца маё праз усе дні мае.

⁷ Вораг мой будзе, як бязбожнік, і паўсталы супроць мяне, як беззаконьнік.

⁸ Бо якая надзея крывадушніку, калі возьме, калі вырве Бог душу ягоную?

⁹ Ці пачуе Бог лямант ягоны, калі прыйдзе на яго бяда?

¹⁰ Ці будзе ён суцяшацца ‹семагутным і заклікаць Бога ў любы час?

¹¹ Абвяшчу вам, што ў руцэ Божай; што ва ‹семагутнага, ня ўтою.

¹² Вось, усе вы і самыя бачылі; і навошта вы столькі пустасловіце?

¹³ Вось доля чалавеку беззаконнаму ад Бога, і спадчына, якую атрымліваюць ад Усеўладнага прыгнятальнікі.

¹⁴ Калі памнажаюцца сыны ягоныя, дык пад меч; і нашчадкі яго не насыцяцца хлебам.

¹⁵ Тых, што засталіся пасьля яго, сьмерць зьвядзе ў магілу, і ўдовы іхнія ня будуць плакаць.

¹⁶ Калі ён набярэ кучы срэбра, як пылу, і нарыхтуе вопраткі, як гразі,

¹⁷ дык ён нарыхтуе, а апранацца будзе праведнік, і срэбра атрымае сабе ў долю беспахібнік.

¹⁸ Ён будуе, як моль, дом свой і, як вартаўнік, робіць сабе будан;

¹⁹ кладзецца спаць багатым і такім не ўстае; расплюшчвае вочы свае, і ён ужо ня той.

²⁰ Як воды, спасьцігнуць яго жахі; уначы падхопіць яго бура.

²¹ Падыме яго ўсходні вецер і панясе, і ён порстка пабяжыць ад яго.

²² Памкнецца на яго і не пашкадуе, як бы ён ні высільваўся, каб уцячы ад рукі ягонай.

²³ Пляснуць па ім рукамі і пасьвішчуць над ім зь месца ягонага!

Разьдзел 28

¹ Так! У срэбра ёсьць вытокавая жыліна, і ў золата месца, дзе яго плавяць.

² Жалеза здабываецца зь зямлі; з каменьня выплаўляецца медзь.

³ Чалавек кладзе мяжу цемры і старанна шукае камень у змроку і цяні сьмяротным.

⁴ Выкопваюць рудню ў мясьцінах, забытых нагою, спускаюцца ўглыбіню, вісяць і зыбаюцца ўдалечыні ад людзей.

⁵ Зямля, на якой вырастае хлеб, усярэдзіне перакапана як бы агнём.

⁶ Камяні яе — месца сапфіра, і ў ёй пясчынкі золата.

⁷ Сьцежкі туды ня ведае драпежная птушка, і ня бачыла яе вока каршуна;

⁸ не тапталі яе львы, і не хадзіў па ёй шакал.

⁹ На граніт кладзе ён руку сваю, з коранем перакульвае горы;

¹⁰ у камянях прасякае каналы, і ўсё каштоўнае бачыць вока ягонае;

¹¹ спыняе цячэньне патокаў і схаванае выносіць на сьвятло.

¹² Але дзе мудрасьць жыве? і дзе месца розуму?

¹³ Ня ведае чалавек цаны яе, і яна ня жыве на зямлі жывых.

¹⁴ Бездань кажа: не ўва мне яна; і мора кажа: не ў мяне.

¹⁵ Не даецца яна за золата, і не набываецца яна за вагу срэбра.

¹⁶ Не ацэньваецца яна золатам Афірскім, ні каштоўным аніксам, ні сапфірам;

¹⁷ не раўняецца зь ёю золата і крышталь, і ня выменяеш яе на посуд з чыстага золата.

¹⁸ А пра каралы і жэмчуг і згадваць няма чаго, і набыцьцё мудрасьці вышэй за рубіны.

¹⁹ Не раўняецца зь ёю тапаз Эфіопскі; чыстым золатам не ацэньваецца яна.

²⁰ Адкуль жа выходзіць мудрасьць? і дзе месца розуму?

²¹ Схавана яна ад вачэй усяго жывога і ад птушак нябесных утоена.

²² Авадон і сьмерць кажуць: вушамі нашымі чулі мы чутку пра яе.

²³ Бог ведае шлях яе, і Ён ведае месца яе.

²⁴ Бо бачыць да краёў зямлі і бачыць пад усім небам.

²⁵ Калі Ён ветру даваў вагу і разьмяшчаў ваду па меры,

²⁶ калі назначаў статут дажджу і шлях маланцы громаноснай,

²⁷ тады Ён бачыў яе і паказаў яе, падрыхтаваў яе і яшчэ выпрабаваў яе

²⁸ і сказаў чалавеку: вось страх Гасподні ёсьць сапраўдная мудрасьць, і аддаленьне ад ліха — розум.

Разьдзел 29

¹ І гаварыў далей Ёў слова сваё і сказаў:

² о, калі б я быў, як у ранейшыя месяцы, як у тыя дні, калі Бог асланяў мяне,

³ калі сьвяцільня Ягоная сьвяціла над галавою маёю, і я пры сьвятле Ягоным хадзіў у цемры;

⁴ як быў я ў дні маладосьці маёй, калі ласка Божая была над намётам маім,

⁵ калі яшчэ ўсеўладны быў са мною, і дзеці мае вакол мяне,

⁶ калі шляхі мае абмываліся малаком і скала крынічыла мне ручаі алею!

⁷ Калі я выходзіў да брамы горада і на плошчы ставіў седзішча сваё,

⁸ хлопцы, убачыўшы мяне, хаваліся, а старыя ўставалі і стаялі;

⁹ князі ўстрымліваліся ад прамовы і пальцы клалі на вусны свае;

¹⁰ голас знакамітых змаўкаў, і язык у іх прыліпаў да паднябеньн.я іхняга.

¹¹ Вуха, якое чула мяне, улешчвала мяне; вока, якое бачыла, хваліла мяне,

¹² бо я ратаваў пакутніка, які енчыў, і сірату бездапаможнага.

¹³ Дабраславеньне таго, хто гінуў, прыходзіла на мяне, і сэрцу ўдавы прыносіў я радасьць.

¹⁴ Я апрануўся ў праўду, і суд мой апранаў мяне як мантыя і турбан.

¹⁵ Я быў вачыма сьляпому і нагамі кульгаваму;

¹⁶ бацькам быў я ўбогім і цяжбіну, якое я ня ведаў, разьбіраў уважліва.

¹⁷ Крышыў я беззаконнаму сківіцы і з зубоў ягоных вырываў крадзенае.

¹⁸ І казаў я: у гнязьдзе маім сканаю, і дзён маіх будзе многа, як пяску;

¹⁹ корань мой адкрыты вадзе, і раса начуе на вецьці маім;

²⁰ слава мая ня старыцца, лук мой моцны ў руцэ маёй.

²¹ Уважалі мне і чакалі, і маўчалі пры радзе маёй.

²² Пасьля слоў маіх ужо не разважалі; мова мая капала на іх.

²³ Чакалі мяне, як дажджу, і, як дажджу позьняму, разьзяўлялі вусны свае.

²⁴ Бывала, усьміхнуся ім, — яны ня вераць; і сьвятла твару майго яны не азмрочвалі.

²⁵ Я назначаў шляхі ім і сядзеў на чале і жыў як цар у коле вояў, як суцешнік заплаканых.

Разьдзел 30

¹ А сёньня сьмяюцца зь мяне і малодшыя за мяне гадамі, тыя, чыіх бацькоў я не згадзіўся б пасадзіць разам з сабакамі статкаў маіх.

² І сіла рук іхніх навошта мне? Над імі ўжо прайшоў час.

³ Беднасьцю і голадам змораныя, яны ўцякаюць у стэп бязводны, змрочны і апусьцелы;

⁴ скубуць зеляніну каля кустоў, і ягады ядлоўцавыя — хлеб іхні.

⁵ З суполкі выганяюць іх, крычаць на іх, як на злодзеяў,

⁶ каб жылі яны ў калдобінах патокаў, у цясьнінах зямлі і скалаў.

⁷ Равуць паміж кустамі, ціснуцца пад цернем.

⁸ Людзі адкінутыя, людзі бязь імя, адкіды зямлі!

⁹ Я і зрабіўся цяпер іхняй і ежаю іхняй гутаркі.

¹⁰ Яны грэбуюць мною, аддаляюцца ад мяне і не перастаюць пляваць перад абліччам маім.

¹¹ Як што Ён разьвязаў повад мой і пабіў мяне, дык яны скінулі зь сябе кілзы перад абліччам маім.

¹² З правага боку ўстае гэты вылюдак, зьбівае мяне з ног, кіруе свае пагібельныя шляхі да мяне.

¹³ А маю сьцежку сапсавалі: усё пасьпеплі зрабіць дзеля маёй пагібелі, ня маючы памочніка.

¹⁴ Яны прыйшлі да мяне, як праз шырокую праломіну; з шумам кінуліся на мяне.

¹⁵ Жахі памкнуліся на мяне; як вецер, разьвеялася веліч мая, і шчасьце маё адляцела, як воблака.

¹⁶ І сёньня выліваецца душа мая; дні смутку агарнулі мяне.

¹⁷ Уначы ныюць ува мне косьці мае; дні смутку агарнулі мяне.

¹⁸ Вельмі цяжка здымаецца зь мяне вопратка мая; краі хітона ціснуць мяне.

¹⁹ Ён кінуў мяне ў бруд, і я зрабіўся, як пыл і попел.

²⁰ Я заклікаю Цябе, і Ты ня слухаеш мяне, — стаю, а Ты толькі глядзіш на мяне.

²¹ Ты зрабіўся жорсткім да мяне, моцнаю рукою варагуеш супроць мяне.

²² Ты падняў мяне і прымусіў мяне насіцца па ветры і ламаеш мяне.

²³ Так, я ведаю, што Ты прывядзеш мяне да сьмерці і ў дом збору ўсіх, што жывуць.

²⁴ Правільна, Ён не працягне рукі Сваёй над домам касьцей: ці будуць яны крычаць пры сваім разбурэньні?

²⁵ Ці ня плакаў я па тым, хто быў у горы; ці ня журылася душа мая па бедных?

²⁶ Калі я чакаў дабра, прыйшло зло; калі я чакаў сьвятла, прыйшла цемра.

²⁷ Мае вантробы кіпяць і не перастаюць; сустрэлі мяне дні смутку.

²⁸ Я хаджу пачарнелы, але не ад сонца; устаю на сходзе і крычу.

²⁹ Я зрабіўся братам шакалам і сябрам страўсам.

³⁰ Мая скура пачарнела на мне, і косьці мае абгарэлі ад сьпёкі.

³¹ І цытра мая зрабілася панылаю, а жалейка мая — голасам сьлёзным.

Разьдзел 31

¹ Запавет паклаў я з вачамі маімі, каб ня думаць пра дзяўчыну.

² Якая ж доля мне ад Бога згары? І якая спадчына ад Усемагутнага зь нябёсаў?

³ Ці не для бязбожніка пагібель, і напасьце ці ж не для таго, хто ўчыняе ліха?

⁴ Ці ж ня бачыў Ён шляхоў маіх і ці ня лічыў усіх маіх крокаў?

⁵ Калі я хадзіў у марнасьці, і калі нага мая сьпяшалася на хітрыкі, —

⁶ няхай узважаць мяне на вагах праўды, і Бог даведаецца пра маю беззаганнасьць.

⁷ Калі ступакі мае ўхіляліся ад дарогі і сэрца маё ішло сьледам за вачамі маімі, і калі што-небудзь нячыстае прыстала да рук маіх,

⁸ дык няхай я сею, а іншы есьць, і хай парасткі мае выкараненыя будуць.

⁹ Калі сэрца маё спакушалася жанчынаю і я ставіў пасткі каля дзьвярэй майго блізкага, —

¹⁰ хай мая жонка меле на іншага, і хай іншыя зьдзекуюцца зь яго,

¹¹ бо гэта — злачынства, гэта — беззаконьне, якое падпадае суду;

¹² гэта — агонь, які зьядае да зьнішчэньня, які зьнішчыў бы ўсё дабро маё.

¹³ Калі я меў у занядбаньні правы слугі і служанкі маёй, калі яны спрачаліся са мною,

¹⁴ дык што я пачаў бы рабіць, калі б Бог паўстаў? І калі б Ён паглядзеў на мяне, што мог бы я адказваць Яму?

¹⁵ Ці ня Ён, Які стварыў мяне ў чэраве, стварыў і яго і гэтак сама нас у нутробе?

¹⁶ Ці ж бы адмаўляў я ў просьбе тым, што мелі патрэбу, ці ж таміў бы вочы ўдавы?

¹⁷ Ці ж адзін я зьядаў кавалак мой, і ці ж ня еў ад яго і сірата?

¹⁸ Бо змалку ён рос са мною, як з бацькам, і ад чэрава маці маёй я кіраваў удаву.

¹⁹ Калі я бачыў каго, хто гінуў бяз вопраткі, і беднага бяз покрыва, —

²⁰ ці ж не дабраслаўлялі мяне сьцёгны ягоныя, і ці ня быў ён сагрэты воўнаю авечак маіх?

²¹ Калі я падымаў руку маю на сірату, калі бачыў дапамогу сабе каля брамы,

²² дык няхай плячук мой адпадзе ад спіны, і рука мая хай адломіцца ад локця,

²³ бо страшная мне кара ад Бога: перад веліччу Яго ня ўстояў бы я.

²⁴ Ці закладваў я ў золаце апору маю і ці казаў скарбу: ты — надзея мая?

²⁵ Ці радаваўся я, што багацьце маё было вялікае, і што рука мая набыла многа?

²⁶ Гледзячы на сонца, як яно зьзяе, і на месяц, як ён велічна крочыць,

²⁷ ці паквапіўся я ў таямніцы сэрца майго, і ці цалавалі вусны мае руку маю?

²⁸ Гэта таксама было б злачынства, якое падлягае суду, бо я адрокся б тады ад Бога Ўсявышняга.

²⁹ Ці радаваўся я пагібелі ворага майго і ці трыумфаваў, калі няшчасьце напаткала яго?

³⁰ Не дазваляў я вуснам маім грашыць праклёнам душы ягонай.

³¹ Ці ж не казалі людзі намёта майго: о, калі б мы ад мяса ягонага не насыціліся?

³² Дарожнік не начаваў на вуліцы; дзьверы мае праходжаму я адчыняў.

³³ Калі б я ўтойваў правіны мае, як чалавек, утойваючы ў грудзях маіх заганы мае,

³⁴ дык я баяўся б вялікай грамады, і пагарда аднапляменцаў палохала б мяне, і я маўчаў бы і ня выходзіў бы за дзьверы.

³⁵ О, калі б хто выслухаў мяне! Вось маё жаданьне, каб Усеўладны адказваў мне, і каб абаронца мой склаў запіс.

³⁶ Я насіў бы яго на плячах маіх і ўскладваў бы яго, як вянок;

³⁷ абвясьціў бы яму колькасьць крокаў маіх, зблізіўся б зь ім, як з князем.

³⁸ Калі б лямантавала на мяне зямля мая і скардзіліся на мяне барозны яе,

³⁹ калі я еў плады яе без платы і абцяжваў жыцьцё земляробаў,

⁴⁰ дык хай замест пшаніцы вырастуць ваўчкі і замест ячменю куколь. — Слова Ёва скончылася.

Разьдзел 32

¹ Калі тыя трое мужоў перасталі адказваць Ёву, бо ён быў слушны ў вачах сваіх,

² тады загарэўся гнеў Эліуя, сына Варахіілавага, Вузіцяніна з племя Рамавага: загарэўся гнеў ягоны на Ёва за тое, што ён апраўдваў сябе больш, чым Бога,

³ а на трох сяброў ягоных загарэўся гнеў ягоны за тое, што яны не знайшлі што адказаць, а тым часам вінавацілі Ёва.

⁴ Эліуй чакаў, пакуль Ёў гаварыў, бо яны гадамі былі старэйшыя за яго.

⁵ Калі ж Эліуй убачыў, што няма адказу ў вуснах тых трох мужоў, тады загарэўся гнеў ягоны.

⁶ І адказваў Эліуй, сын Варахіілаў, Вузіцянін, і сказаў: я малады гадамі, а вы — старцы; таму я нясьмеліўся і баяўся казаць вам, што думаю.

⁷ Я гаварыў сам сабе: няхай гавораць дні, і мнагалецьце навучае мудрасьці.

⁸ Але дух у чалавеку і дыханьне ‹сеўладнага дае яму разуменьне.

⁹ Не шматгадовыя толькі мудрыя, і не старыя разумеюць праўду.

¹⁰ Таму я кажу: выслухайце мяне, абвяшчу вам сваю думку і я.

¹¹ Вось, я чакаў слоў вашых, услухоўваўся ў меркаваньні вашыя, пакуль вы прыдумлялі, што сказаць.

¹² Я пільна глядзеў на вас, ніхто з вас не выкрывае Ёва і не адказвае на словы яго.

¹³ скажэце: мы знайшлі мудрасьць: Бог абвергне яго, а не чалавек.

¹⁴ Калі б ён зьвяртаў словы да мяне, дык я ня вашымі словамі адказваў бы яму.

¹⁵ Спалохаліся, не адказваюць болей: перасталі гаварыць.

¹⁶ І як я чакаў, а яны ня кажуць, спыніліся і не адказваюць болей,

¹⁷ дык і я адкажу ад сябе, абвяшчу сваю думку і я.

¹⁸ Бо я поўны словамі, і дух ува мне цісьне мяне.

¹⁹ Вось, нутрына мая, як віно неадчыненае: яна гатовая прарвацца, нібы новыя мяхі.

²⁰ Пагавару, і палегчае мне; адкрыю вусны мае і адкажу.

²¹ На твар чалавека глядзець ня буду і ніякаму чалавеку лісьлівіць ня буду,

²² бо я ня ўмею лісьлівіць: цяпер забі мяне, Творца мой.

Разьдзел 33

¹ Дык вось, слухай, Ёў, словы мае і ўважай усім словам маім.

² Вось, я адкрываю вусны мае, язык мой гаворыць у гартані маёй.

³ Словы мае ад шчырасьці майго сэрца, і вусны мае вымавяць веданьне чыстае.

⁴ Дух Божы стварыў мяне, і дыханьне ‹сеўладнага дало мне жыцьцё.

⁵ Калі можаш, адказвай мне і стань перад мною.

⁶ Вось я, па жаданьні тваім, замест Бога. Я створаны таксама з гразі;

⁷ таму страх перад мною ня можа зьбянтэжыць мяне, і рука мая ня будзе цяжкая табе.

⁸ Ты гаварыў у вушы мае, і я чуў гук слоў:

⁹ «чысты я, без пахібы, нявінны я і няма ўва мне няпраўды;

¹⁰ а Ён знайшоў абвінавачаньне супроць мяне і лічыць мяне Сваім супраціўцам;

¹¹ закаваў ногі мае ў калодкі, сочыць за ўсімі шляхамі маімі».

¹² Вось у гэтым няпраўда твая, адказваю табе, таму што Бог вышэйшы за чалавека.

¹³ Навошта табе спаборнічаць зь Ім? Ён не адказвае ні за якія дзеі Свае.

¹⁴ Бог гаворыць адзін раз, і калі таго не заўважаць, другі раз:

¹⁵ у сьне, у начных відзежах, калі сон находзіць на людзей, у час дрымоты на ложку.

¹⁶ Тады ён адкрывае ў чалавека вуха і ўкладвае Сваё настаўленьне,

¹⁷ каб адвесьці чалавека ад якой-небудзь задумы і адвесьці ад яго пыху,

¹⁸ каб адвесьці душу ягоную ад прорвы і жыцьцё ягонае ад паразы мечам.

¹⁹ Альбо ён наводзіцца на розум хваробаю на ложку сваім і моцным болем ва ўсіх касьцях сваіх, —

²⁰ і жыцьцё ягонае адварочваецца ад хлеба і душа ягоная ад смачнай яму ежы.

²¹ Плоць на ім прападае, так што яе ня відаць, і паказваюцца косьці ягоныя, якіх ня было відаць.

²² І душа ягоная набліжаецца да магілы і жыцьцё ягонае — да сьмерці.

²³ Калі ёсьць у яго анёл-настаўнік адзін з тысячы, каб паказаць чалавеку простую дарогу ягоную, —

²⁴ Бог умілажаліцца зь яго і скажа: вызвалі яго ад магілы; Я знайшоў умілажаленьне.

²⁵ Тады цела ягонае зробіцца сьвяжэйшае, чым у маладосьці; ён вернецца ў дні маладосьці сваёй.

²⁶ Будзе маліцца Богу, і Ён — літасьцівы да яго; з радасьцю глядзіць на твар ягоны і вяртае чалавеку праведнасьць ягоную.

²⁷ Ён будзе глядзець на людзей і казаць: «грашыў я і перакручваў праўду, і не адплачана мне;

²⁸ Ён вызваліў душу маю ад магілы, і жыцьцё маё бачыць сьвятло».

²⁹ Вось, усё гэта робіць Бог два-тры разы з чалавекам,

³⁰ каб адвесьці душу ягоную ад магілы і прасьвятліць яго сьвятлом жывых.

³¹ Уважай, Ёве, слухай мяне, маўчы, і я буду гаварыць.

³² Калі маеш сказаць што, адказвай; кажы, бо Я хацеў бы твайго апраўданьня;

³³ а калі не, дык слухай мяне, і я навучу цябе мудрасьці.

Разьдзел 34

¹ І гаварыў далей Эліуй і сказаў:

² выслухайце, мудрыя, слова маё, і прыхілеце да мяне вуха, разважлівыя!

³ Бо вуха разьбірае словы, як гартань адрозьнівае смак у ежы.

⁴ Пастановім паміж сабою развагу і распазнаем, што добра.

⁵ Вось, Ёў сказаў: «праўда мая, але Бог пазбавіў мяне суду.

⁶ Ці павінен я маніць на праўду маю? Мая рана нявылечная бязь віны».

⁷ Ці ёсьць такі чалавек, як Ёў, які п’е глум, як ваду,

⁸ уступае ў супольнасьць з тымі, якія чыняць беззаконьне, і ходзіць зь людзьмі бязбожнымі?

⁹ Бо ён сказаў: няма карысьці чалавеку ў добрым дагодніцтве Богу.

¹⁰ Дык вось паслухайце мяне, мужы мудрыя. Ня можа быць у Бога няпраўды, альбо ва ‹сеўладнага неправасуддзя,

¹¹ бо Ён паводле ўчынкаў чалавека робіць зь ім і паводле шляхоў мужа адплачвае яму.

¹² Праўда, Бог ня робіць няпраўды, і ‹сеўладны не перакручвае суд.

¹³ Хто апрача Яго думае пра зямлю? І хто кіруе ўсім сусьветам?

¹⁴ Калі б Ён павярнуў сэрца Сваё да Сябе і ўзяў да Сябе дух яе і дыханьне яе, —

¹⁵ раптам загінула б усякая плоць, і чалавек вярнуўся б у пыл.

¹⁶ Дык вось, калі ты маеш розум, дык слухай гэта і ўважай словам маім.

¹⁷ Той, хто ненавідзіць праўду, ці можа валадарыць? І ці можаш ты зьвінаваціць Найсправядлівейшага?

¹⁸ Ці можна сказаць цару: ты — бязбожнік, і князям: вы — беззаконьнікі?

¹⁹ Але ён не зважае на асобы князёў і не выдзяляе багатага ад беднага, бо ўсе яны дзея рук Ягоных.

²⁰ Нечакана яны паміраюць; сярод ночы народ узбурыцца, і яны зьнікаюць; і моцных выганяюць ня сілаю.

²¹ Бо вочы Ягоныя над шляхамі чалавека, і Ён бачыць увесь поступ яго.

²² Няма цемры, ні ценю сьмяротнага, дзе маглі б схавацца беззаконьнікі.

²³ Таму Ён ужо не патрабуе ад чалавека, каб ішоў на суд з Богам.

²⁴ Ён ламае дужых не разьбіраючы, і пастаўляе іншых на іх месцы,

²⁵ бо ён робіць вядомымі дзеі іхнія і скідае іх уначы, і яны зьнішчаюцца.

²⁶ Ён пабівае іх, як беззаконных людзей, на вачах у іншых,

²⁷ за тое, што яны адвярнуліся ад Яго і не зразумелі ўсіх шляхоў Ягоных,

²⁸ так што дайшоў да Яго лямант бедных, і Ён пачуў стогны прыгнечаных.

²⁹ Ці даруе ён цішыню, хто можа парушыць? ці хавае Ён аблічча Сваё, хто можа ўбачыць Яго? Ці будзе гэта для народу, альбо для аднаго чалавека,

³⁰ каб не цараваў крывадушнік на спакусу народу.

³¹ Богу трэба гаварыць: «я пацярпеў, больш ня буду грашыць.

³² А чаго я ня ведаю, Ты навучыш мяне; і калі я ўчыніў беззаконьне, больш ня буду».

³³ Ці паводле тваёй развагі Ён павінен даваць? І што ты адкідаеш, тое табе належыць выбіраць, а ня мне; кажы, што ведаеш.

³⁴ Людзі разумныя скажуць мне, і муж мудры, які слухае мяне:

³⁵ Ёў неразумна гаворыць, і словы ягоныя бяз сэнсу.

³⁶ Я хацеў бы, каб Ёў быў выпрабаваны, паводле адказаў ягоных, уласьцівых людзям бязбожным.

³⁷ Інакш ён да грэху свайго дадасьць адступленьне, будзе пляскаць у ладкі сярод нас і яшчэ болей нагаворыць супроць Бога.

Разьдзел 35

¹ І гаварыў далей Эліуй і сказаў:

² ці лічыш ты справядлівым, што сказаў: «я праўдзівейшы за Бога»?

³ Ты сказаў: «якая карысьць мне? і які прыбытак я меў бы перад тым, як калі б я і грашыў?»

⁴ Я адкажу табе і тваім сябрам з табою:

⁵ зірні на неба і глядзі; падзівіся на воблакі, яны вышэй за цябе.

⁶ Калі ты грэшыш, што робіш ты Яму? і калі злачынствы твае памнажаюцца, што прычыняеш ты Яму?

⁷ Калі ты справядлівы, што робіш Яму? альбо што атрымлівае Ён з рукі тваёй?

⁸ Бязбожнасьць твая ў чалавеку, як ты, і справядлівасьць твая ў сыне чалавечым.

⁹ Ад мноства прыгнятальнікаў стогнуць прыгнечаныя і ад рукі моцных лямантуюць;

¹⁰ але ніхто ня кажа: дзе Бог, творца мой, Які дае песьні ўначы,

¹¹ Які вучыць нас больш, чым жывёл зямных, і настаўляе на розум нас болей, чым птушак нябесных?

¹² Там яны лямантуюць, і Ён не адказвае ім, з прычыны гонару ліхіх людзей.

¹³ Але няпраўда, што Бог ня чуе і ‹сеўладны не глядзіць на гэта.

¹⁴ Хоць ты сказаў, што ты ня бачыш Яго, але суд прад Ім, — чакай яго.

¹⁵ А сёньня, таму што гнеў Ягоны не наведаў яго і ён не спазнаў яго ва ўсёй строгасьці,

¹⁶ Ёў і адкрыў лёгкадумна вусны свае і безразважна раскідае словы.

Разьдзел 36

¹ І гаварыў далей Эліуй і сказаў:

² пачакай мяне крыху, і я пакажу табе, што я маю яшчэ што сказаць за Бога.

³ Пачну мае разважаньні здалёку і аддам справядлівасьць Садзецелю майму,

⁴ бо словы мае сапраўды не мана: перад табою — дасканалы ў пазнаньні.

⁵ Вось, Бог магутны і не пагарджае моцнага сілаю сэрца;

⁶ Ён не падтрымлівае бязбожных і аддае належнае прыгнечаным;

⁷ Ён не адварочвае вачэй Сваіх ад праведнікаў, а з царамі назаўсёды садзіць іх на троне, і яны ўзвышаюцца.

⁸ Калі ж яны закаваныя ў ланцугі і трымаюцца ў аковах гароты,

⁹ дык Ён паказвае ім на дзеі іхнія і на беззаконьні іхнія, бо яны памножыліся,

¹⁰ і адчыняе ім вуха дзеля настаўленьня на розум і кажа ім, каб яны адхінуліся ад бязбожнасьці.

¹¹ Калі паслухаюцца і будуць служыць Яму, дык правядуць дні свае ў дабрадзенстве і гады свае ў радасьці;

¹² калі ж не паслухаюцца, дык загінуць ад стралы і памруць у неразумстве.

¹³ А крывадушнікі пестуюць у сэрцы гнеў і не заклікаюць Яго, калі Ён замыкае іх у ковы;

¹⁴ таму і душа іхняя памірае ў маладосьці і жыцьцё іхняе з блуднікамі.

¹⁵ Ён ратуе беднага ад бяды ягонай і ва ўціску адчыняе вуха яму.

¹⁶ І цябе вывеў бы Ён зь цясноцьця на прастору, дзе няма сьціску, і тое, што пастаўляецца на стол твой, было б напоўнена тлушчам;

¹⁷ але ты перапоўнены думкамі бязбожных: меркаваньні іх і асуда — блізкія.

¹⁸ Хай не пакарае цябе гнеў Божы караю! Вялікі выкуп ня выратуе цябе.

¹⁹ Ці дасьць Ён якую цану твайму багацьцю? Не, — ні золату і ніякаму скарбу.

²⁰ Не жадай той ночы, калі народы вынішчаюцца на месцы сваім.

²¹ Сьцеражыся, ня схіляйся да бязбожнасьці, якую ты паставіў над пакутаю.

²² Бог высокі магутнасьцю Сваёю, і хто такі, як Ён, настаўнік?

²³ Хто пакажа Яму шлях Ягоны: хто можа сказаць: Ты робіш несправядліва?

²⁴ Памятай пра тое, каб узвышаць дзеі Ягоныя, якія людзі бачаць.

²⁵ Усе людзі могуць бачыць іх, чалавек можа бачыць іх здалёк.

²⁶ Вось, Бог вялікі, і мы ня можам спазнаць Яго; лік гадоў Ягоных недасьледны.

²⁷ Ён забірае кроплі вады; яны ў мностве выліваюцца дажджом:

²⁸ з хмараў капаюць і выліваюцца зьлівай на людзей.

²⁹ Хто можа таксама спасьцігнуць прыцягненьне воблакаў, трэск намёта Ягонага?

³⁰ Вось, Ён распасьцірае над ім сьвятло Сваё і пакрывае дно мора.

³¹ Адтуль Ён судзіць народы, дае багата ежы.

³² Ён трымае ў далонях Сваіх маланку і загадвае ёй, каго біць.

³³ Трэск яе дае знак пра яе; жывёлы таксама адчуваюць, што адбываецца.

Разьдзел 37

¹ І ад гэтага дрыжыць сэрца маё і зрушылася зь месца свайго.

² Слухайце, слухайце голас Яго і гром з вуснаў Ягоных.

³ Пад усім небам раскаты Ягоныя, і бляск Ягоны — да краёў.

⁴ За ім грыміць голас; грыміць Ён голасам велічы Сваёй і ня спыняе яго, калі голас Ягоны пачуты.

⁵ Даўно грыміць Бог голасам Сваім, чыніць дзеі вялікія, нам не спасьцігальныя.

⁶ Бо сьнегу Ён кажа: будзь на зямлі; гэтак сама дробны дождж і вялікі дождж у Ягонай уладзе.

⁷ Ён кладзе пячатку на руку кожнаму чалавеку, каб усе людзі ведалі дзею Яго.

⁸ Тады зьвер сыходзіць у сховішча і застаецца ў сваіх логавах.

⁹ З поўдня прыходзіць бура, а з поўначы — сьцюжа.

¹⁰ Ад павеву Божага паходзіць лёд, і паверхня вады сьціскаецца.

¹¹ Гэтак сама вільгацьцю напаўняе Ён хмары, і воблакі сеюць сьвятло Ягонае,

¹² і яны кіруюцца паводле намераў Ягоных, каб выканаць тое, што Ён загадае ім на ўлоньні населенай зямлі.

¹³ Ён загадвае ім ісьці альбо дзеля пакараньня, альбо ў дабраволеньне, альбо дзеля памілаваньня.

¹⁴ Слухай гэтага, Ёў; стой і разумей дзівосныя дзеі Божыя.

¹⁵ Ці ведаеш, як Бог кіруе імі і загадвае сьвятлу зьзяць з воблака Свайго?

¹⁶ Ці разумееш раўнавагу воблакаў, дзівосную дзею Найдасканалейшага ў веданьні?

¹⁷ Як награваецца твая вопратка, калі Ён супакойвае зямлю з поўдня?

¹⁸ Ці ж ты зь Ім распасьцёр нябёсы, цьвёрдыя, як літае люстра?

¹⁹ Навучы нас, што сказаць Яму? Мы ў гэтай цемры нічога ня можам ведаць.

²⁰ Ці будзе абвешчана Яму, што я кажу? Ці сказаў хто, што сказанае даносіцца Яму?

²¹ Цяпер ня бачна яркага сьвятла ў воблаках, але праляціць вецер і расчысьціць іх.

²² Сьветлае надворэе прыходзіць з поўначы, і вакол Бога страшэнная прыгажосьць.

²³ Усеўладца! мы не дасягаем Яго. Ён вялікі сілаю і поўніцаю правасудзьдзя. Ён ні на кога не гняце.

²⁴ Таму хай багавеюць прад Ім людзі, і хай дрыжаць прад Ім усе мудрыя сэрцам!

Разьдзел 38

¹ Гасподзь адказваў Ёву з буры і сказаў:

² хто гэты, які азмрочвае наканаванае словамі бяз сэнсу?

³ Аперажы сёньня сьцёгны твае, як муж: Я буду пытацца ў цябе, і ты адказвай мне:

⁴ дзе быў ты, калі Я закладваў асновы зямлі? скажы, калі ведаеш.

⁵ Хто паклаў меру ёй, калі ведаеш? альбо хто працягваў па ёй вяроўку?

⁶ На чым умацаваны асновы яе, альбо хто паклаў кутні камень на ёй,

⁷ пры ўсеагульнай радасьці ранішніх зорак, калі сыны Божыя ўсклікалі ад захапленьня?

⁸ Хто зачыніў мора брамаю, калі яно вырвалася, выйшла як бы з чэрава,

⁹ калі воблакі зрабіў вопраткаю ягонай і мглу пялёнамі ягонымі,

¹⁰ і зацьвердзіў яму Маё вызначэньне, і паставіў завалы і браму,

¹¹ і сказаў: дагэтуль дойдзеш і не пяройдзеш, і тут мяжа пагардлівым хвалям тваім?

¹² Ці даваў ты калі ў жыцьці сваім загад раніцы і ці ўказваў зары месца яе,

¹³ каб яна ахапіла краі зямлі і страсянула зь яе бязбожных,

¹⁴ каб зямля зьмянілася, як гліна пад пячаткаю, і сталася, як рознаколерная вопратка,

¹⁵ і каб адабралася ў бязбожных сьвятло іхняе і дзёрзкая рука іхняя паламалася?

¹⁶ Ці сыходзіў ты ў глыбіню мора і ці ўваходзіў у дасьледаваньне бездані?

¹⁷ Ці адчынялася табе брама сьмерці, і ці бачыў ты браму ценю сьмяротнага?

¹⁸ Ці агледзеў ты шырыню зямлі? Растлумач, калі ведаеш усё гэта?

¹⁹ Дзе дарога да жытлішча сьвятла, і дзе месца цемры?

²⁰ Ты, вядома, даходзіў да межаў яе і ведаеш сьцежкі да дома яе.

²¹ Ты ведаеш гэта, бо ты быў ужо тады народжаны, і лік дзён тваіх вельмі вялікі.

²² Ці ўваходзіў ты ў сховішчы сьнегу і ці бачыў ты скарбніцы граду,

²³ якія сьцерагу я на час смутны, на дзень бітвы і вайны?

²⁴ Па якім шляху разьліваецца сьвятло і разносіцца ўсходні вецер па зямлі?

²⁵ Хто праводзіць пратокі для выліваньня вады і шлях граманоснай маланцы,

²⁶ каб падаў дождж на зямлю бязьлюдную, на пустыню, дзе няма чалавека,

²⁷ каб насычаць пустыню і стэп і абуджаць травяныя зародкі да росту?

²⁸ Ці ёсьць у дажджу бацька? альбо хто нараджае кроплі расы?

²⁹ З чыйго чэрава выходзіць лёд, і іней нябесны, — хто родзіць яго?

³⁰ Воды, як камень, мацнеюць, і паверхня бездані замярзае.

³¹ Ці можаш ты завязаць вузел Хіма і разьвязаць повязі Кесіль?

³² Ці можаш ты выводзіць сузорэі ў свой час і весьці Ас зь яе дзецьмі?

³³ Ці ведаеш ты статуты неба, ці можаш усталяваць валадараньне яго на зямлі?

³⁴ Ці можаш узвысіць голас твой да воблакаў, каб вада шчодра пакрыла цябе?

³⁵ Ці можаш пасылаць маланкі, і ці пойдуць яны і ці скажуць табе: вось мы?

³⁶ Хто ўклаў мудрасьць у сэрца, альбо хто даў сэнс розуму?

³⁷ Хто можа разьлічыць воблакі сваёю мудрасьцю і ўтрымаць судзіны неба,

³⁸ калі пыл абарочваецца ў гразь і камлыгі зьліпаюцца?

³⁹ Ці ты ловіш здабычу ільвіцы і корміш маладых ільвянят,

⁴⁰ калі яны ляжаць у бярлогах альбо тояцца пад ценем у засадзе?

⁴¹ Хто рыхтуе ворану корм ягоны, калі птушаняты яго крычаць да Бога, бадзяючыся безь ежы?

Разьдзел 39

¹ Ці ведаеш ты час, калі нараджаюць дзікія козы на скалах, і ці заўважаў роды казуль?

² Ці можаш разьлічыць месяцы цяжарнасьці іхняй? і ці ведаеш час родаў іхніх?

³ Яны згінаюцца, нараджаючы дзяцей сваіх, выкідваючы свае ношы;

⁴ дзеці іхнія ўбіраюцца ў сілу, растуць на полі, сыходзяць і не вяртаюцца да іх.

⁵ Хто пусьціў дзікага асла на волю, і хто разьвязаў повязі кулану,

⁶ якому стэп Я прызначыў домам і саланчакі — жытлішчам?

⁷ Ён сьмяецца з гарадскога шматлюдства і ня чуе крыкаў паганятага,

⁸ па горах шукае ежы сабе і ганяецца за ўсякаю зелянінаю.

⁹ Ці захоча аднарог служыць табе і ці заначуе каля ясьляў тваіх?

¹⁰ Ці можаш вяроўкаю прывязаць аднарога да баразны, і ці будзе ён за табою баранаваць тваё поле?

¹¹ Ці паспадзяваешся на яго, таму што ў яго вялікая сіла, і ці дасі яму працу тваю?

¹² Ці паверыш яму, што ён насеньне тваё верне і складзе на гумно тваё?

¹³ Ці ты даў прыгожыя крылы паве і перэе і пух страўсу?

¹⁴ Ён пакідае яйкі свае на зямлі і на пяску грэе іх,

¹⁵ і забывае, што нага можа раздушыць іх і польны зьвер можа растаптаць іх;

¹⁶ ён жорсткі да дзяцей сваіх, як бы не да сваіх, і не баіцца, што праца ягоная будзе марная,

¹⁷ таму што Бог ня даў яму мудрасьці і не ўдзяліў яму глузду;

¹⁸ а калі падымаецца на вышыню, сьмяецца з каня і вершніка ягонага.

¹⁹ Ці ты даў каню сілу і апрануў шыю ягоную ў грыву?

²⁰ Ці можаш ты спалохаць яго, як саранчу? Храп ноздраў ягоных — жудасьць;

²¹ капае нагамі зямлю і захапляецца сілаю; ідзе насустрач зброі;

²² ён сьмяецца зь небясьпекі і не палохаецца і не адварочваецца ад меча;

²³ калчан гучыць над ім, бліскае капэё і дзіда;

²⁴ у парыве і лютасьці ён глытае зямлю і ня можа стаяць пры гуку трубы;

²⁵ пры трубным гуку ён падае голас: гу! гу! і здалёк чуе бітву, зычныя галасы правадыроў і крык.

²⁶ Ці тваёю мудрасьцю лётае каршук і кіруе крылы свае на поўдзень?

²⁷ Ці па тваім слове ўзносіцца арол і кладзе на вышыні гняздо сваё?

²⁸ Ён жыве на скале і начуе на зубцы ўцёсаў і на месцах недаступных;

²⁹ адтуль выглядвае сабе ежу: вочы яго глядзяць далёка;

³⁰ птушаняты ягоныя пэюць кроў, і дзе труп, там і ён.

³¹ І гаварыў Гасподзь далей і сказаў Ёву:

³² ці будзе спаборнік з Усеўладным яшчэ вучыць? Выкрывальнік Бога хай адказвае Яму.

³³ І адказваў Ёў Госпаду, і сказаў:

³⁴ вось, я нікчэмны; што буду я адказваць Табе? Руку маю кладу на вусны мае.

³⁵ Аднойчы я казаў, — цяпер адказваць ня буду, нават двойчы, але болей ня буду.

Разьдзел 40

¹ І адказваў Гасподзь Ёву з буры і сказаў:

² аперажы, як мужчына, сьцёгны свае: Я буду пытацца ў цябе, а ты адказвай Мне.

³ Ты хочаш скінуць суд Мой, зьвінаваціць Мяне, каб апраўдацца?

⁴ Ці такая ў цябе сіла, як у Бога? І ці можаш загрымець голасам, як Ён?

⁵ Упрыгож сябе велічнасьцю і славаю, апраніся ў бляск і велікапышнасьць;

⁶ вылі лютасьць гневу твайго, паглядзі на ўсё ганарлівае і ўпакоры яго;

⁷ зірні на ўсіх напышлівых і прынізі іх, і зьнішчы бязбожных на месцах іхніх;

⁸ закапай іх усіх у зямлю і твары іхнія накрый цемраю.

⁹ Тады і Я прызнаю, што правіца твая можа цябе ратаваць.

¹⁰ Вось бегемот, якога Я стварыў, як і цябе; ён есьць траву, як вол;

¹¹ вось, яго сіла ў сьцёгнах ягоных і моц ягоная ў мускулах чэрава ягонага;

¹² паварочвае хвастом сваім, як кедрам; а жылы на клубах яго пераплеценыя;

¹³ ногі ў яго, як медныя трубы; косткі ў яго, як жалезныя пруткі;

¹⁴ гэта — верх шляхоў Божых: толькі Творца яго можа наблізіць да яго меч Свой;

¹⁵ горы прыносяць яму ежу, і там усе зьвяры польныя гуляюць;

¹⁶ ён кладзецца пад зацішнымі дрэвамі, пад дахам трысьнягу і ў балотах;

¹⁷ зацішныя дрэвы пакрываюць яго сваім ценем; вербы каля ручаёў абступаюць яго;

¹⁸ вось, ён п’е з рукі і не сьпяшаецца; застаецца спакойны, хоць бы Ярдан памкнуўся да вуснаў ягоных.

¹⁹ Ці возьме хто яго ў вачах ягоных і ці праколе яму нос бусаком?

²⁰ Ці можаш ты вудаю выцягнуць левіятана і вяроўкаю схапіць за язык ягоны?

²¹ ці ўкладзеш колца ў ноздры яго? ці праколеш іголкаю сківіцу ягоную?

²² ці будзе ён доўга ўпрошваць цябе і ці будзе гаварыць з табою коратка?

²³ ці зробіць ён дагавор з табою, і ці возьмеш яго сабе назаўсёды ў рабы?

²⁴ ці будзеш бавіцца ім, як птушкаю, і ці зьвяжаш яго як дзяўчатак тваіх?

²⁵ ці будуць прадаваць яго таварышы па лоўлі, ці падзеляць яго паміж Хананэйскімі купцамі?

²⁶ ці можаш прапароць скуру яго дзідаю і галаву ягоную рыбацкаю астрогаю?

²⁷ Кладзі на яго руку тваю і памятай пра барацьбу; больш ня будзеш.

Разьдзел 41

¹ Марная надзея: ці не ўпадзеш ад аднаго позірку ягонага?

² Няма такога адважніка, які асьмеліўся б патрывожыць яго; хто ж можа ўстояць прад Маім абліччам?

³ Хто апярэдзіў Мяне, каб Я даваў яму? пад усім небам усё Маё.

⁴ Ня змоўчу пра чэлесы ягоныя, пра сілу і прыгожую суразьмернасьць іх.

⁵ Хто можа адхінуць верх вопраткі ягонай, хто падыдзе да двайных сківіцаў ягоных?

⁶ Хто можа адчыніць дзьверы твару ягонага? кола зубоў ягоных — жудасьць;

⁷ моцныя шчыты яго — цудота: яны змацаваныя як бы цьвёрдаю пячаткаю;

⁸ адзін да аднаго дакранаюцца блізка, так што і паветра не праходзіць паміж імі;

⁹ адзін з адным ляжаць шчыльна, счапіліся і не размыкаюцца.

¹⁰ Ад яго чханьня паказваецца сьвятло; вочы ў яго як вейкі зары;

¹¹ з пашчы ягонай выходзяць агнявікі, выскокваюць вогненныя іскры;

¹² з ноздраў ягоных выходзіць дым, як з раскіпелага горшчыка альбо катла.

¹³ Дыханьне яго распаляе вугольле, з пашчы яго шугае полымя.

¹⁴ На шыі ў яго жыве сіла, і перад ім бяжыць жах.

¹⁵ Мясістыя часткі цела ягонага спалучаны між сабою цьвёрда, не здрыгануцца.

¹⁶ Сэрца ў яго цьвёрдае, як камень, і жорсткае, як ніжні жарон.

¹⁷ Калі ён падымаецца, дужыя ў страху, зусім губляюцца ад жаху.

¹⁸ Меч, які крануўся яго, ня ўстоіць, ні капэё, ні дзіда, ні латы.

¹⁹ Жалеза ён мае за салому, медзь — за гнілое дрэва.

²⁰ Дачка лука не паверне яго наўцёкі; прашчавыя камяні ператвараюцца для яго ў плеўкі.

²¹ Булава лічыцца ў яго за саломіну; са сьвісту дзіды ён сьмяецца.

²² Пад ім вострыя камяні, і ён на вострых камянях ляжыць у гразі.

²³ Ён кіпяціць багну, як кацёл, і мора перавтварае ў кіпучую мазь;

²⁴ пакідае за сабою сьветлую сьцежку; бездань здаецца сівізнай.

²⁵ Няма на зямлі падобнага на яго: ён створаны бясстрашным;

²⁶ на ўсё высокае глядзіць адважна; ён цар над усімі сынамі ганарлівасьці.

Разьдзел 42

¹ Адказваў Ёў Госпаду і сказаў:

² ведаю, што Ты ўсё можаш, і што намер Твой ня можа быць спынены.

³ Хто гэты, што запамрочвае Наканаваньне, нічога не разумеючы? — Так, я казаў пра тое, чаго не разумеў, пра дзеі дзівосныя для мяне, якіх я ня ведаў.

⁴ Выслухай, усклікаў я, і я буду гаварыць, і пра што буду пытацца ў Цябе, растлумач мне.

⁵ Я чуў пра Цябе слыхам вуха; а цяпер мае вочы бачаць Цябе;

⁶ таму я выракаюся і каюся ў пыле і ў попеле.

⁷ І было пасьля таго, як Гасподзь сказаў словы тыя Ёву, сказаў Гасподзь Эліфазу Тэманіцяніну: гарыць гнеў Мой на цябе і на двух сяброў тваіх за тое, што вы гаварылі пра Мяне ня так правільна, як раб Мой Ёў.

⁸ Дык вось, вазьмеце сабе сем цялят і сем бараноў і ідзеце да раба Майго Ёва і прынясеце за сябе ахвяру; і раб Мой Ёў памоліцца за вас, бо толькі аблічча ягонае Я прыму, каб не адкінуць вас за тое, што вы казалі пра Мяне ня так правільна, як раб Мой Ёў.

⁹ І пайшлі Эліфаз Тэманіцянін і Вілдад Саўхэянін і Сатар Нааміцянін, і зрабілі так, як Гасподзь загадаў ім, — і Гасподзь прыняў аблічча Ёва.

¹⁰ І вярнуў Гасподзь страту Ёва, калі ён памаліўся за сяброў сваіх; і даў Гасподзь Ёву ўдвая больш за тое, што ён меў раней.

¹¹ Тады прыйшлі да яго ўсе браты ягоныя і ўсе сёстры ягоныя і ўсе ранейшыя знаёмыя ягоныя, і елі зь ім хлеб у доме ягоным, і смуткавалі зь ім, і суцяшалі яго за ўсё ліха, якое Гасподзь навёў на яго і далі яму кожны па кесіце і па залатым пярсьцёнку.

¹² І дабраславіў Бог апошнія дні Ёва болей, чым ранейшыя: у яго было чатырнаццаць тысяч дробнага быдла, шэсьць тысяч вярблюдаў, тысяча пар валоў і тысяча асьліц.

¹³ І было ў яго сем сыноў і тры дачкі.

¹⁴ І даў ён першай імя Эміма, імя другой — Касія, а імя трэцяй — Керэнгапух.

¹⁵ І ня было на цэлай зямлі такіх прыгожых жанчын, як Ёвавы дочкі, і даў ім бацька іхні спадчыну паміж братамі іхнімі.

¹⁶ Пасьля таго Ёў жыў сто сорак гадоў, і бачыў сыноў сваіх і сыноў сыноўніх да чацьвёртага роду.

¹⁷ І памёр Ёў у старасьці насычаны днямі.